DEZE SITE IS VERHUIST

zondag 4 mei 2014

Marxisme Festival Live #4 de relevantie van Lenin - welke Lenin?

Sommige mensen beginnen hun zondag met een croissantje en wat sinaasappelsap. Op het Marxisme Festival begonnen een flink aantal socialisten hun wekelijkse rustdag met een discussie over Lenin. Ian Birchall, een bijzonder ervaren Britse Marxist, kwam vertellen. Opnieuw hadden de organisatoren van het festival het aantal benodigde stoelen flink onderschat.

'Links', stelde George Galloway, een bekende Britse linkse sociaal-democraat, 'zou eens moeten ophouden over dode Russen'. Aldus begint Birchall zijn bijeenkomst. Inderdaad, stelt Bichall, te pas en te onpas worden dode Russen gebruikt op links. Maar dat wilt niet zeggen dat we Lenin zouden moeten laten liggen. Een revolutie is een duik in het onbekende. Om ons een beeld te geven van wat we kunnen verwachten en wat we zouden kunnen doen zullen we terug moeten kijken naar eerdere revoluties. De geschiedenis is kenbaar, in tegenstelling tot de toekomst.

Birchall besteed erg veel tijd aan het bestrijden van opvattingen over Lenin. 'Lenin is niet dat dictatoriale figuur dat altijd gelijk had, in tegendeel'. Centraal in zijn betoog staat dat Lenin veel fouten beging, maar flexibel was en continu zijn opvattingen bijstelde. Leren van de werkende klasse en strijd. Birchall gaat zelf zo ver om te bestrijden dat er iets is als de Leninistische partij. Birchall is één van de oer-IS'ers. 'Lenin maakte organisatievorm afhankelijk van politiek. Hoe hij organisatievorm zag was afhankelijk van de omstandigheden'. Er zijn dus volgens Birchall geen set formules die Leninisme definiëren. Daarmee verworden De Socialist, centralisme en dergelijke Leninistische uitgangspunten van hun voetstuk gestoten, ze worden betwist, ze moeten zichzelf continu bewijzen.

Aldus is het wel een leerzame bijeenkomst. Birchall maakt veel van de feilbaarheid en menselijkheid van de Bolsjewieken. Citaten en anekdotes voegt hij fraai in in zijn betoog. Eén anekdote is bijzonder het vernoemen waard. Er was in 1917 op een gegeven moment een staking de vrouwelijke textielarbeiders. Zij gingen langs een districtshoofd van de bolsjewieken, die hun echter adviseert om niet te staken, sterker nog, hij zei zelfs dat ze een pamflet zouden moeten maken waarin de staking werd afgeraden!

Deze werksters, vertelt Birchall, besloten niet te luisteren. Hun staking verspreidde naar andere werkplekken en een paar weken later was de tsaar gevonden. De bolsjewieken zaten er dus even naast. Zoals ze er op andere momenten ook naast zaten. Wat hen echter onderscheidt was dat ze verbonden waren met de klasse en continu daarvan leerden.

De strekking van het verhaal is duidelijk: marxistische organisatie kan je niet werkelijk vaststellen in een aantal set tijdloze regels, maar is iets dat je leert vorm geven aan de hand van geschiedenis, de strijd, de omstandigheden.

Birchall heeft nu echter met name vertelt wat Lenin niet was. Een van de toebehoorders werpt hem dan ook terecht voor de voeten, zonder hem er op aan te vallen, dat er wel degelijk een aantal dingen zijn die je uit de revolutionaire geschiedenis kan tillen aan lessen. Zoals de onafhankelijke organisatie van revolutionairen.Ondertussen krijgt Birchall de ene na de andere pittige vraag op zich afgevuurd, die opzich een inleiding van minstens een half uur waard zijn. De Rode Lynx krijgt nog bijval van Birchall dat mensen hun eigen Lenin construeren en dat dat ook kan. Daarmee vergeleek Birchall de teksten van Lenin met de bijbel, waar je ook alles uit kunt halen. Dat vindt ik nou leuk als je bedenkt dat ik hierover eerder heb geschreven.

De rest van de bijeenkomst vulde zich met name met vragen aan Birchall en bijdrages die zich richten op wat dan de lessen zijn uit die tijd. De volledige opname van de inleidingen zullen overigens de komende tijd op het kanaal SocialistTV van de IS op youtube gezet worden.

De eigenlijke versie van dit artikel telde 1000 woorden en is helaas verloren gegaan, dit is een snelle tweede versie. Mea culpa.