Last van tranende ogen en
gesnotter? Een gevoel van verkoudheid, ook al is het midden augustus? D.R. Lynx
weet waar u last van heeft: acute verkiezingspollenallergie. Mijn advies?
Probeer zoveel mogelijk het inhoudsloze gegooi met verzonnen zetelaantallen en
fictieve coalities te mijden, en neem dagelijks een frisse duik als het kan.
Ja, het is dit jaar goed raak. Nog voor dat het verkiezingsallergieseizoen goed
is begonnen, hebben Maurice de Hond&co met hun haast dagelijkse pollen de
aandacht van heel Nederland op hun gevestigd. Een vraag die hun niet
bezighoudt, is wat die verkiezingen dan betekenen voor de werkenden in dit land.
Eigenlijk was het idee hier met
iets meer analyse een beetje tegengif te geven voor de stroom redelijk
inhoudsloze zetelaantallen die de verschillende pollbureaus produceren. Een
goedkope sneer naar Maurice de Hond kan ik echter niet laten. Wat een aap. Is
dit de man die precies analyseert hoe de Nederlander denkt? Eind vorige eeuw
adviseerde hij ons massaal in de Nieuwe Economie te stappen. Het was de tijd
dat een gemiddeld gebakken lucht bedrijfje, dat nooit winst had gemaakt, enorme
kapitalen kon aantrekken. Maurice de Hond had prachtige gouden bergen
voorspeld. Daartoe richtte hij met anderen een investeringsbedrijf op, Newconomy.
De bomen groeiden tot in de
hemel, totdat rond het klappen van de internetbel in 2000 over Maurice z’n
bedrijfje bekend werd dat het creatief was gaan boekhouden. Einde verhaal,
Maurice de laan uitgestuurd. En dan laatst was hij op TV, hij was bezig met een
supermoderne school vernoemd naar Steve Jobs, waar kinderen de godganse dag
achter een computer zouden gaan zitten. Anders laten we kinderen weer eens
kinderen zijn, ofzo. Kortom, Maurice de Hond is een aap, maar dankzij onze onvolprezen
media, mogen we de hele tijd naar zijn gebeuzel luisteren.
Vertrouw mij, ik ben Maurice? |
Bovendien wordt net gedaan alsof
de verkiezingen allesbepalend zijn. Dat is niet zo. De zetelaantallen zeggen
ook niet alles over de steun van kiezers voor de respectieve partijen. Zo had
de PvdA jarenlang de bonus dat ze de grootste waren, waardoor mensen PvdA geregeld
stemden om rechts uit het zadel te wippen. Wilders had de vorige twee verkiezingen voor een belangrijk deel de tegenstem. Veel mensen
die het bepaald niet eens waren met wat hij dacht, of überhaubt wist wat dat
was, stemden op hem.
Wat veel belangrijker is, is hoe werkers
al dan wel of niet opkomen voor hun
rechten. De richting van de politiek en het land wordt namelijk bepaald door de
eeuwige touwtrekwedstrijd tussen werkers en bazen. De meeste interessante vraag
is dan ook wat de verkiezingen betekenen voor de sociale strijd. Een
overwinning van een grote linkse partij heeft echter geen duidelijke van te
voren bepaalbare uitkomst op de strijd. Verschillende dingen spelen op
hetzelfde moment, laten we ze overwegen.
Als de SP wint kan dat werkers,
studenten ed. het gevoel geven dat verandering en vooruitgang mogelijk is, en
hen zo vertrouwen geven om ook op de werkvloer en op straat aan de slag te gaan
voor vooruitgang. Maar net zo goed kan men dan gaan wachten tot de SP het in
Den Haag wel voor hen gaat regelen. Driekwart van de stemmen lijkt echter te
gaan naar partijen als de PvdA en rechts daarvan, oftewel, bezuinigingspartijen.
Wat dan als de SP niet in de regering komt? Teleurstelling, omdat het toch niet
blijkt te kunnen, weg hoop? Of gaan ze een harde oppositie voeren die de strijd
aanjaagt? En wat dan als ze wel in de regering komen? Een SP die rechts beleid
uitvoert zou desastreus zijn; het enige landelijk herkenbare teken van echt
links zou dan ten overstaan van de werkenden verraad plegen. Lokaal regeert de
SP al mee en heeft bepaald niet altijd fris links beleid uitgevoerd. En links beleid? Met wie dan, de PvdA? Dat zijn
niet eens lafhartige reformisten meer; het zijn stomweg sociaalliberalen. Bovendien,
naast rechts zijn ze inmiddels ook gewoon klein. Het is kortom, een duvels
probleem. Voor alles valt wel het tegendeel te noemen. Maar toch is dit de
relevante vraag.
Twee voorbeelden. Het meeste
recente voorbeeld dateert van 2006. Toen won de SP ook en kreeg 25 zetels. Ze
kwamen niet in de regering, wat tot desillusie onder de werkenden leidde.
Tegelijkertijd zat de PvdA in de regering, en wilde de SP niet te hard
oppositie voeren, uit angst dezelfde PvdA als toekomstige coalitiepartner
teveel in het harnas te jagen. Het resultaat was – kort door de bocht - een
vleugellamme SP, wat zeker heeft bijgedragen aan de algemene neergang van de
strijd in dit land.
Het tweede voorbeeld dateert van
rond de zelfde tijd, maar uit Italië. De Heropgerichte Communistische Partij Rifondazione drukte rondom 2001 het
opzwepende radicalisme van die tijd uit. Hun goede verkiezingsresultaten
steunden werkers en activisten in de strijd. ‘Een andere wereld is mogelijk’
werd stuk concreter en hier is dus een uitgesproken positieve rol
gespeeld, niet in de laatste plaats
omdat de partij zich mengde in de strijd en harde oppositie voerde. Toen
Rifondazione een paar jaar later in een centrumregering ging zitten en zo
oorlog en bezuinigingen steunde was dat echter een zware klap voor de beweging
in Italië.
Het is dus erg moeilijk te
zeggen. Mijn gevoel is dat de aankomende overwinning van de SP een positieve
bijdrage zal zijn aan de strijd. Dat meer mensen het gevoel gaan hebben dat er
meer onder de zon is dan het vrijemarktfundamentalisme van Rutte. Een ander
fraai feit is dat welke regering er dan ook komt, het een waarschijnlijk een instabiele
zal zijn, waar dus in principe eenvoudiger concessies van te verkrijgen zijn.
Maar zullen we kunnen vechten voor vooruitgang of vechten tegen achteruitgang,
zoals we al jaren doen, onder de komende regering? Zal de komende regering
breken met de bezuinigingslogica, met de vrijemarktlogica enzoverder? Dat
laatste betwijfel ik eerlijk gezegd. Maar één ding is duidelijk: het gaat
afhangen van wat we zelf doen. De mogelijkheden worden groter, en met een
beetje mazzel, heeft de FNV ook op tijd z’n zaakjes weer een beetje op orde. We
zullen moeten vertrouwen op eigen kracht, en niet wachten tot die of gene het
voor ons regelt in Den Haag.
Mocht iemand hier totaal anders
over denken, zet het dan hier onder in een commentaar of email
rodelynxblog@gmail.com.