Apoya el paro nacional: De Colombiaanse staking, live verslag

Vandaag was de tiende dag van wat hier de “nationale agrarische staking” wordt genoemd. Bij deze acties zijn honderdduizenden mensen betrokken. In meer dan 25 van de 32 departementen van het land zijn acties gaande. De acties bestaan uit barricades, manifestaties, sit inns, stakingen en, wat op dit moment het grootste drukmiddel lijkt, de blokkade van wegen. Op 66 plaatsen in het land worden op dit moment wegen geblokkeerd, inclusief hoofdwegen. Het leger reageert door nog open knooppunten te militariseren. De laatste dagen slaat het steeds meer over naar de steden. In bijna alle steden van het land vinden nu dagelijks manifestaties plaats.

Door In den vreemde

Wat is er aan de hand? De regering Santos is niets anders dan voortzetting van het beleid van zijn voorganger Uribe, namelijk de verrechtsing van Colombia. Waar Uribe zich gedroeg als een lompe militaristische cowboy, probeert de huidige president Santos zich te profileren als de gecultiveerde redelijkheid. Hij probeert Colombia te “normaliseren” om te liberaliseren en buitenlands kapitaal aan te trekken. Dit betekent een ultra-neoliberaal beleid. Uribe en Santos zijn twee stappen in het zelfde project.

De laatste jaren zijn er Vrijhandels Overeenkomsten getekend met de VS, Panama, Zuid-Korea en heel recent met de EU. Bij ieder vrijhandelsverdrag zien grote delen van de bevolking hun inkomen met tientallen procenten dalen. Steeds zijn eerst de mensen aan de beurt die een directe relatie hebben met het land, de boeren, de mensen die in de goudmijnen werken etc. Inmiddels zijn hier in de supermarkt Nederlandse aardappelen goedkoper dan Colombiaanse. De prijs van kunstmest en pesticiden is nergens op de wereld zo hoog.

De vrijhandelsverdragen betekenen niet alleen heel basaal concurrentie, maar ook dat buitenlandse multinationals toegang krijgen tot het verkrijgen van land in Colombia. Een andere belangrijke sector is de mijnbouw. De groeiende mijnbouw is een speerpunt van het beleid. Met de aanstaande pacificering van het platteland, na het FARC lijkt ook het ELN (guerrillaorganisatie in Colombia, slag kleiner dan FARC - RL) over vrede te willen spreken, zal dit alleen maar toenemen. In het kader van de vrijhandelsverdragen is de mijnbouw door kleinere Colombiaanse bedrijven verboden. Alleen buitenlandse multinationals krijgen nog toegang. Voor de Colombiaanse werknemers hebben zij niets anders te bieden dan extreme lage lonen en kwikvergiftigingen.

Vorige week maandag kwamen een groot aantal agrarische sectoren in actie. Ook de vrachtwagen chauffeurs, kampend met lage lonen en hoge brandstofprijzen, doen mee. De omvang van de acties lijken iedereen te verbazen. De regering Santos heeft te eerste dagen het bestaan van de staking simpelweg ontkent. 27 augustus heeft het echter aangekondigd te gaan praten.

Rode Lynx: in het westen zien wij 'strijd in Colombia' vaak als FARC - regering. Is deze staking een nieuwe strijd, die los staat van de guerrilla? In hoeverre heeft men last van een negatieve associatie met de FARC, in hoeverre probeert men iets nieuws op te bouwen; of worden juist guerrilla en dit protest beide als onderdeel gezien van een traditie van legitiem boerenprotest?

In den vreemde: In Colombia is een nieuwe beweging aan het ontstaan. Dit is een links dat los staat van het FARC en het ELN. Het bestaat uit twee relatief nieuwe interessante partijen. De nieuwste van deze twee heet Marcha Patriotica, en wordt geleid door de Afro-Colombiaanse vrouw Piedad Cordoba. Ze is erg populair onder onder een grote groep mensen. Beide partijen hebben geen directe banden met de guerrilla en keuren het geweld af om strategische redenen. Het Colombiaanse volk is heel moe van decennia lang oorlog. Deze partijen veroordelen de guerrilla niet, maar bieden een nieuwe weg, en dat slaat aan. Het lijkt erop dat deze partijen een grote rol spelen in de acties. Maar wie precies wat organiseert lijkt niemand echt te weten. Natuurlijk spelen het FARC en ELN op meer lokaal niveau ook een rol, in bepaalde gebieden zijn zij decennia lang verweven met de boeren bevolking. Maar de landelijke coördinatie komt niet van hen.

Natuurlijk probeert de regering de boerenacties te criminaliseren door hen het stempel “guerrilla” op te drukken. Dit is iets dat de regering altijd doet bij iedere vorm van links. Constant worden computers van linkse leiders gevonden waar in staat dat zij gefinancierd worden door het FARC. Maar dit keer lukt het niet. De acties zijn simpelweg te verspreid over het land. Hoe kan het FARC achter acties zitten in gebieden waar zij niet actief is?

Rode Lynx: Wat is de relatie met andere bewegingen in landen zoals Equador en Venezuela? Is dit een uiting van een linkse of volkse onderstroom die in Colombia er altijd al was, maar gewoon niet zoals in Venezuela en Equador tot uiting is gekomen, of is dit een nieuwe beweging, die niet samenhangt met de 'linkse golf' die door Zuid-Amerika ging begin dit millennium?

In den vreemde: Deze beweging is een puur Colombiaanse beweging. Natuurlijk hebben leiders van de politieke linkse partijen kennis van wat er in de buurlanden gebeurt, maar het overgrote deel van het Colombiaande volk heeft dit niet. In Colombia bestaan alleen maar ultra-rechtse media. Telesur (transnationale Latijns-Amerikaanse zender, initiatief van Chavez - RL) is ten strengste verboden. De mensen hebben bijna geen kennis van het Bolivariaanse revolutionaire proces in de buurlanden.

Links in Colombia is altijd heel sterk aanwezig geweest en is altijd radicaal geweest. Als reactie hierop zijn de paramilitairen in het leven geroepen door toenmalig gouverneur Uribe. Tienduizenden utra rechtse en ultra sadistische doodseskaders teisterden en teisteren het land. Dit heeft de mogelijkheden voor links natuurlijk beperkt. Waar links op het platteland nog stand heeft kunnen houden is dit voor stedelijke gebieden minder het geval. Hier maken de paramilitairen de dienst uit en zijn vakbonden sterk verzwakt door de moorden op leiders en activisten.

Rode Lynx: Hoe merk je de staking in het gebied waar je woont? Is er gebrek aan levensmiddelen? Hoe breed is de steun en vanuit welke delen van de bevolking komt die? Wat is het vooruitzicht voor deze strijd, ik heb begrepen dat de onderhandelingen serieuzer worden?

In den vreemde: Ik woon in Medellin, de tweede stad van het land en zonder twijfel de stad met de sterkste dominantie van de paramilitairen. De effecten van de staking zijn zichtbaar in de legere schappen in de winkels en moeilijker te verkrijgen brandstof, maar leiden nog niet tot echte tekorten. Bij een groot aantal bedrijven daarentegen doen de blokkades pijn.

In Medellin houden mensen om begrijpelijke redenen hun politieke kaarten heel dicht bij de tafel. Maar duidelijk is dat er een sympathie bestaat. Veel mensen hebben hun wortels op het platteland en met het falen van het criminaliseren van deze beweging, voelen zij sympathie. Ik was sterk verbaasd toen ik zag dat gisteren de hooligans van de succesvolle club Nacional uit Medellin in het stadion een grote banner naar beneden rolden met de tekst “solidair met de agrarische staking”. Volgens mensen om mij heen is dit voor het eerst in meer dan 10 jaar dat zulke sympathieën getoond worden in de stad, dus eigenlijk sinds de overname van de paramilitairen in deze stad. In de avonden zijn er manifestaties. De sterk gepolitiseerde studentenbeweging heeft zich aangesloten.

Inmiddels heeft Santos aangegeven te willen praten. De eisen die genoemd worden zijn: - Stoppen van vrijhandelsverdragen
- Investering in onderwijs en gezondheidszorg
- Prijs pesticiden en kunstmest omlaag
- Brandstof prijzen omlaag
- (Her)Legalisering van kleinere mijnbouw

De strategie van Santos is nu om met de verschillende sectoren apart te gaan onderhandelen. En dit lijkt te gaan lukken. Op deze manier kunnen de grote lijnen van het beleid worden voortgezet met wat aanpassingen op sector niveau. De sectoren zullen dan zeker belangrijke zaken binnenslepen, maar de vrijhandelsverdragen blijven bestaan. Het gaat er nu om dat landelijk gecoördineerd wordt en dat alleen met alle sectoren samen gesproken zal worden.