Bestraf geweld tegen politieagenten niet of minder

Opnieuw en opnieuw doet de politie, in koor met rechtse partijen, oproepen om geweld tegen zichzelf meer te straffen. Zij verschuilen zich hierbij achter het geweld dat plaatsvindt tegen ambulance-personeel en brandweerlui. Maar er zit een wezenlijk verschil tussen de verschillende ‘hulpverleners’. Ambulancepersoneel en brand-weerlui mogen géén geweld tegen je gebruiken en redden je leven. Politieagenten mogen wél geweld tegen je gebruiken en verzieken regelmatig je leven.

Nieuwtje: De Rode Lynx heeft te snel berichtgeving van anderen overgenomen. In de demonstratie die hier besproken wordt zou volgens politie en media een demonstrant een agent hebben geslagen. De organisatie stelt dat hier voor geen bewijs is. Wel stelt de organisatie dat de demonstratie en de organisatoren hiervan voor het incident getreiterd en uitgelokt zijn door de ME. Verklaring van de organisatie staat onderaan.

Het is oudjaar. In plaats van dat al het ambulancepersoneel en brandweerlui gezellig thuis zit, moeten velen van hun nu de naad uit hun lijf werken. Ter plekke dreigt er vaak ook nog direct gevaar vanuit de omgeving, met name voor de brandweer. Maar ook omstanders kunnen gevaarlijk zijn. In een gespannen situatie (verkeersongeluk, geliefde die gewond geraakt is) kunnen wel de verkeerde mensen de schuld krijgen en kunnen omstanders zich tegen de werkelijke hulpverleners keren, vooral als er ook alcohol of drugs in het spel is. Brandweerlui en ambulance kunnen zich bovendien verminderd verdedigen omdat zij onbewapend zijn en bezig zijn met belangrijk werk. Dit geweld is van de laagste categorie en verontwaardiging hierover is terecht. Of hogere straffen een oplossing is, is nog maar sterk de vraag, maar hier ga ik nu niet op in.

Geweld tegen politieagenten is van een geheel andere categorie. In tegenstelling tot brandweerlui en ambulancepersoneel zijn politieagenten géén hulpverleners. Als je fiets gestolen is, helpen ze je niet. Maar ze weten je wel te vinden als je een keer 8 kilometer te hard heb gereden. De politie is bovendien erg racistisch, schrijft de Nationale Ombudsman en ook Geenstijl, het is onderdeel van hun cultuur. De politie pakt hardwerkende gewone mensen wel als ze iets ‘fout’ doen, maar de echte criminelen, de witte-boordencriminelen, niet. De politie staat aan de kant van de bazen en de staat als wij normale mensen protesteren. En bovenal: de politie is gewelddadig.

De politie is bijzonder gewelddadig. Hier zijn ze voor getraind en bewapend. Ze hebben wapenstokken, pepperspray, traangas, varia vuurwapens, tasers, waterkanonnen, harnassen, schilden, gepantserde wagens en nog veel meer. De politie schiet geregeld mensen dood of verwond die. Er is niet één organisatie in Nederland die zo gericht is op geweld tegen gewone mensen als de politie. Zware criminelen zoals Holleeder&co schieten tenminste nog vooral elkaar omver. Nu heb ik het nog slechts over direct geweld: wat te denken van het indirecte geweld, zoals intimidatie tijdens acties?

Sprekend was de demonstratie in Den Haag deze week tegen racisme, politiegeweld en voor rechtvaardigheid voor Rishi. Je zou zeggen dat juist tijdens deze actie de politie wel even zich gedeisd houdt. Maar nee. En zeker niet in Den Haag, waar de politie een naam heeft hoog te houden. Met al hun arrogante macht eisen ze van demonstranten om hun looproute aan te passen. Ze mochten niet naar station Hollands Spoor, wat een belangrijke plek is voor de actie aangezien dáár Rishi werd doodgeschoten. Verontwaardiging bij de demonstranten; arrogantie en dreiging vanuit de politie. Eén tiener trok het niet meer en haalde uit naar een agent.

Laten we kijken naar de strafmaten: Een tot op de tanden bewapende agent die een tiener (Rishi) doodschiet resulteert in vrijspraak voor een agent. Een tiener die een tot op de tanden bewapende agent een klap voor z’n kanis geeft resulteert in een gewelddadig politie-ingrijpen op de gehele actie en arrestaties. Arrestanten worden tegen de grond gewerkt, vernederd en afgevoerd. De tiener kreeg in de politiebus nog rake klappen. De tiener krijgt een taakstraf van 80 uur en moet 150 euro betalen aan schadevergoeding via supersnelrecht.

Dit is een dubbele standaard. Dit is terreur. En de politie wil deze dubbele standaard nog erger maken. De best bewapende mensen, de meest gewelddadige mensen, de meest gepantserde mensen, zij willen nog meer extra bescherming, met nog hogere straffen als je een keer iets terug doet tegen de politie door ze te slaan of te beledigen. Een of andere hooggeplaatste agent zegt nu: de rechter moet meegaan met het ‘maatschappelijk debat’ over geweld tegen politie. De laatste keer dat de Rode Lynx het naliep moest de rechter de burgerlijke wet volgen, en niet de waan van de dag. Maar bovenal: dat ‘maatschappelijk debat’ over geweld tegen politie is gecreëerd door juist die politie, in samenwerking met rechtse partijen en media. Dus zo lust ik er nog wel een!

Dus ik ben ook voor een dubbele standaard. Bestraf geweld tegen agenten niet of minder.

Lees ook: De dood van een grensrechter en een allochtoon

Verklaring van de organisatie is hier terug te vinden.
Wij als organisatie van de demonstratie tegen racisme en politiegeweld vinden het nodig om in te gaan op de laster en foute informatie gegeven door de politie en media. Wij vinden het jammer dat de berichtgeving van de politie volledig is overgenomen door de media. En dat zij zich niet in de daadwerkelijke eisen en feiten hebben verdiept. Hierdoor is de politie door geweld te gebruiken in staat geweest om ons te criminaliseren, en een onjuist beeld te scheppen in de media. De feiten: De demonstratie was 4 dagen van te voren aangegeven bij Politie Haaglanden (vlak na het idee om de demonstratie te organiseren). Vóór de deadline van het aangeven was de politie al op de hoogte van de demonstratie en was er contact tussen politie Haaglanden en de coördinatoren van de demonstratie. De dag vóór de demonstratie vond er een overleg met de politie plaats onder leiding van agent Frans Jansen, coördinator operationele zaken. De politie was onvoorbereid tijdens dit gesprek en wist niet dat er een route gelopen zou worden (ook al was deze informatie reeds verstuurd tijdens de aanmelding). Aangezien dit voor hen blijkbaar nieuwe informatie was, moesten zij eerst weer langs de burgemeester om toestemming te vragen inzake de route. Hierdoor was er geen kans meer voor ons om over de route te overleggen; wij konden hem alleen nog maar accepteren in de avond (de avond vóór de demonstratie) toen wij de geplande route toegestuurd kregen. Wij stelden tijdens het overleg voor om te beginnen bij het stadhuis, langs de Schilderswijk te gaan, en te eindigen dichtbij Den Haag HS. De politie stuurde uiteindelijk het volgende: Spuiplein – Spui – Stille Veerkade – Paviljoensgracht – Groenewegje – Hooftskade – Hobbemastraat – Vaillantllaan – Paralelweg – Holland Spoor – Hofwijkstraat – Rijswijkseweg. Deze route werden wij genoodzaakt te accepteren wegens tijdgebrek. Tijdens de demonstratie passeerden wij een busje ME'ers met daarin een ME'er die de woordvoerder herkende van een eerdere demonstratie. Bij die bewuste demonstratie werd een vriend van de woordvoerder zeer gewelddadig voor vermeende belediging van een ambtenaar in functie gearresteerd en met een metalen pepperspray busje tot bloedens toe op zijn hoofd geslagen. Toen de woordvoerder zichtbaar geëmotioneerd reageerde stonden de ME'ers hem strak aankijkend uit te lachen en uit te dagen. Dezelfde agent zag hij vandaag weer in het busje en toen de ME’er hem herkende begon deze te lachen en vrolijk te zwaaien. Dit is maar één van de voorbeelden van hoe de politie zelfs de organisatoren van de demonstratie probeerde te intimideren en op te hitsen. De initiator van de demonstratie (en tegelijkertijd hoofd van de ordedienst) werd op een gegeven moment bewust uit de groep van demonstranten gehouden door de politie. De politie blokkeerde hem om een alternatieve (snellere) route via het voetpad terug te nemen om weer te gaan naar de demonstranten en zeiden tegen hem dat hij de “originele route van de demonstratie” moest volgen. Met de “originele route” bedoelden zij dat hij de straat moest oversteken (op een plek waar geen stoplichten waren). Toen hij, zonder keuze, dit deed werd hij gelijk gearresteerd omdat hij niet op de straat mocht lopen. Uiteindelijk werd hij anderhalf uur vastgehouden in de politiecel bij bureau Heemstraat. Bij zijn binnenkomst werd hij geïntimideerd door de politie die hem vertelde dat ze al wisten wie hij was en hem herkenden. Al zijn bezittingen werden in een zak gedaan en hem werd verteld dat deze zak niet geopend zou worden tot het moment waarop hij weer vrij zou komen. Toen dit moment aanbrak bleek dat de zak met persoonlijke spullen wel geopend en onderzocht. De politiechef van het bureau bevestigde dit. De woordvoerder werd vrijgelaten precies nadat de demonstratie was afgelopen. De woordvoerder heeft zich, in de woorden van de leidinggevende agent, zeer goed opgesteld en heeft geprobeerd elke escalatie te voorkomen. Dit staat echter in schril contrast met het beeld dat zij in de media proberen te creëren. Tien minuten vóór het gewelddadige optreden van de politie heeft de woordvoerder van de demonstratie de optocht stil gezet. Dit vanwege de dreigende houding van de politie en de angst voor gewelddadig optreden van de agenten. De woordvoerder bood de agent aan de demonstratie voortijdig te beëindigen, dit op aandringen van vele demonstranten. De agent weigerde echter en verzekerde de woordvoerder ervan dat de politie geen geweld zou gebruiken. Toen een aantal ogenblikken later de demonstranten de weg probeerden op te lopen, DE WEG DIE DE POLITIE ZELF DE DAG ERVOOR VOOR HAD GESTELD, sloeg de sfeer om. Een politielinie blokkeerde de demonstranten en begon deze op dreigende toon aan te spreken, hen te duwen en uiteindelijk te slaan. De politie gebruikt dus geweld tegen demonstranten die juist tegen hun geweld protesteren. Het is überhaupt erg bijzonder dat de politie geweld mag gebruiken tegen mensen die tegen het gewelddadige politiebeleid zijn zonder dat hier een objectieve partij bij aanwezig is die het gedrag van beide kanten kan observeren. Er stonden honderden ME'ers paraat en zelfs honden konden elk moment opgeroepen worden. Het idee dat demonstranten geweld zouden willen gebruiken met alle gevolgen van dien of een kans zouden maken tegen tientallen zwaarbewapende ME'ers is een sprookje. De politie creëert deze realiteit door hun grote aanwezigheid en opgelegde locaties waardoor demonstranten volledig geïsoleerd waren en er geen buurtbewoners aanwezig waren. Tijdens het conflict bij de demonstratie werden er nog twee personen gearresteerd. De politiewoordvoerder vertelde aan de media dat beide arrestanten met stokken sloegen en impliceerde dat ze schuldig waren aan openbare geweldpleging. Eén van die personen wordt helemaal niet ervan verdacht dat hij een stok heeft gebruikt; hij wordt door de politie zelf alleen beschuldigd van het ‘beledigen’ van een agent. De woorden van de politiewoordvoerder werden daarom ook snel teruggetrokken door het politiebureau waar deze demonstrant zat maar dit is niet in de media gerectificeerd. De andere demonstrant wordt er wel van beschuldigd een stok te hebben gebruikt tegenover de politie, maar nog vóórdat er een onderzoek hiernaar is geweest, en vóórdat er substantieel bewijs hiervoor is gegeven (en over het feit of er wel stokken aanwezig waren op de demonstratie) wordt hij al gecriminaliseerd door de politie en de media. De media neemt klakkeloos berichtgeving van de politie over en twijfelt duidelijk aan de legitimiteit van de demonstranten. Ze kopiëren alles: van niet bestaande namen van woordvoerders tot foutieve berichtgeving over de aanleiding van de demonstratie en eisen. Het eindresultaat is dat de politie door middel van het gebruik van geweld demonstranten in de media als gewelddadig heeft afgeschilderd. Alles om de mogelijke media aandacht voor de reden van demonstratie af te leiden is uit de kast gehaald. Ondanks meerdere rapporten over het racistische klimaat in Nederland en het racistische karakter van de politie in Den Haag wordt dit allemaal glashard ontkent. Feit blijft dat het politie korps Den Haag stelselmatig (racistisch) geweld gebruikt tegen burgers ongeacht of ze nou demonstreren of niet. Hun terreurbeleid in de Schilderswijk is een ultieme repressieve poging om zonder daadwerkelijk in de jeugd te investeren de situatie onder controle te houden. Dit is een beleidskeuze en de heren van Aartsen en Musscher zijn hier direct verantwoordelijk voor. Onze eis na deze dag is enkel sterker geworden. De enorme politie inzet toont tevens de belangen van de politie. Ondanks het feit dat er maar 50 demonstranten aanwezig waren was er een politie-inzet van ruim 100 mensen. Deze overbodige grote aantallen zorgden enkel voor intimidatie van demonstranten en buurtbewoners. Tientallen buurtbewoners van de Schilderswijk geven aan de demonstratie te steunen maar niet te durven aansluiten uit angst voor politiegeweld. Enkele kinderen tussen de 8 en 14 probeerden zich wel bij de demonstratie aan te sluiten maar werden door de politie geweerd. Uiteraard was de aanleiding voor de demonstratie het vrijkomen (en het spoedig terugkeren in het politiekorps) van de agent die Rishi vermoordde maar de demonstratie ging over veel meer dan dat alleen. Centraal stond al het racisme en al het politiegeweld van de politie in Den Haag. Wij demonstreerden niet voor Rishi alleen en wij hebben nooit gedaan alsof wij hem kenden. Door onzorgvuldig werk en de framing van de media wordt nu de familie van Rishi wederom beschadigd. Wij hopen dat de media de kans grijpt om alsnog een gebalanceerd beeld te geven.

Overwinning voor Amsterdamse studenten: UvA-VU bètafusie tegengehouden. Interview met betrokken student Joris van Wouden

Een overwinning voor de studenten op de Amsterdamse bètafaculteiten! Fusieplannen zijn van tafel dankzij studentenverzet. De Rode Lynx sprak met Joris van Wouden van studentenpartij Ons kritisch alternatief over de achtergronden, hoe ze gewonnen hebben en de vooruitzichten voor studenten die afwillen van het neoliberale onderwijsbeleid. 'We moeten niet slechts boos zijn op de plannen, maar komen tot een fundamentelere kritiek'.

Kunt u mij vertellen wat er gebeurd is op de bètafaculteit van de UvA?
Anderhalf jaar waren studenten boos en docenten onthutst (die soms ook boos waren, maar bij docenten hangt het er van af of ze meer of minder geld krijgen binnen hun onderzoeksgebied). van alle studenten die wij gesproken hebben was zo’n 80% heel chagrijnig. Ze waren niet gehoord en er werd stelselmatig gelogen. Het College van Bestuur stelde dat er heel veel draagvlak voor de plannen zou zijn. Wij hielden een onderzoek onder 400 studenten en moesten daaruit concluderen dat er echt geen draagvlak was.

Maar wat was precies het plan dan?
O, je bent helemaal niet op de hoogte.

Ik ben een journalist en weet helemaal niets.
Bon, bon. De A F S. Dat is een plan dat een miljoen jaar geleden is bedacht door de UvA en de VU, ze willen gewoon fuseren. Dat wil de overheid ook graag. Nu zijn ze dus al enkele jaren bezig op enkele faculteiten om een beetje toenadering te zoeken. Scheikunde is bijvoorbeeld al gefuseerd. Scheikunde was aan de VU een noodleidende studie, aan de UvA niet, dus die hebben ze samengevoegd. Bij de UvA heb je op de FGW de klassieke talen, zo ook bij de VU. Daarvan zijn de masters samengevoegd, dat heet Acasa, met een C.
Anderhalf jaar geleden zijn de UvA en VU naar buiten getreden met het plan van de AFS, de Amsterdam Faculty of Science. Dat hield in dat er een algehele fusie zou komen van beide bètafaculteiten, met dezelfde interne structuur, met dezelfde begroting, met dezelfde bestuurders en dezelfde administratie. Dat zou niet gefaseerd ingevoerd worden, zoals dat gebeurde bij Acasa. Nee, het zou in één klap worden ingevoerd.
Ze begonnen met stellen dat ze ‘zouden kijken naar mogelijkheden voor nadere samenwerking en hoe dat er eventueel uit zou zien’. Begin van dit jaar werd er een ‘toenaderingsafspraak’ gemaakt of iets dergelijks. Juli kwam er nog een dergelijke afspraak met de bedoeling om meer samen te werken: ze hebben drie keer dezelfde afspraak gemaakt. Alleen in juli kwam er een document via de Centrale Studentenraad naar buiten, waarin stond dat er vergaande plannen waren. Toen was het hek van de dam en kwam er een beweging op, onder de naam ‘Animo’. Studenten waren namelijk hard geschrokken van de plotselinge plannen.

Voordat je over Animo begint te praten, kan je vertellen wat de achtergronden zijn van deze fusie? Levert het schaalvoordelen op?
Animo heeft ooit aan de decaan Karel-Jan Schouten gevraagd: ‘Kunt u drie redenen geven waarom het voor studenten goed is als deze fusie er komt?’. Toen was het pijnlijk stil. Echt best wel jammer. De grote redenen die het bestuur wel kan noemen zijn: het is goed voor het onderzoek, als je twee universiteiten samenvoegt dat krijg je meer geld, namelijk twee keer zo veel. Het is goed voor de rankings (Amerikaans voor rangorde – RL). Als de UvA op 16 staat en de VU op 32 dan schuif je wellicht op. Of zoiets. En de ranking is dan ook weer goed voor onderzoeksgelden, want met een hogere ranking krijg je meer geld.

Maar is dat niet nog maar de vraag? Ik hoorde dat sommige studies noodleidend zijn aan de VU.
Dit moet je dus loskoppelen in je hoofd. Je hebt studies en je hebt onderzoek. Er zijn wel radicaal verschillende opleidingen bij de UvA en de VU. Wiskunde bijvoorbeeld heeft aan de UvA respectievelijk de VU een compleet andere invalshoek. Wiskundigen waren dan ook niet tevreden met het plan en zijn er in eerste instantie erg boos om geworden. Maar – je moet het dus los van elkaar zien. Het gaat ze niet om onderwijs, dat interesseert ze echt geen fuck. Het gaat niet om studies. Het gaat niet om onderwijs, daar kom ik zo nog op terug.
We hebben met een docent gesproken, toen we een referendum aan het afnemen waren, die gaf aan dat die rankings en de fusie, dat daar ook nog vraagtekens bij te stellen zijn. Hij zat in de ondernemingsraad, ik weet bij god niet meer hoe die heet. De UvA en de VU die hebben nu zeg honderd jaar aan gevaloriseerd bèta-onderzoeken. Als je dat samenvoegt en je maakt er één instituut van, dan is er een kans dat diegenen die de rankings berekenen sommige of vele onderzoeken links laten liggen in de te fabriceren berekening. Dan begin je eigenlijk opnieuw en moet je jezelf opnieuw gaan bewijzen. Het is dus onzeker in hoeverre het goed is voor de ranking. Maar dat zijn dus de hoofdargumenten: onderzoeksgelden en rankings. Qua onderzoeksgelden, als je zegt ‘wij zijn al zo lang bezig en we hebben zoveel man onder ons’, dan is het voor bedrijven aantrekkelijker om je een grote smak geld te geven.

Dus is dit dan een prestigeproject?
O, alleen! Het gaat alleen om meer geld en een grotere naam.

En wie gaat er dan op vooruit bij dat grotere prestige en wie gaat er op achteruit?
Hmm, goede vraag. Sommige onderzoeksgebieden gaan er op vooruit, diegene waar naar nu de meeste vraag is. Kleinere studies komen in de verdrukking. Ik heb zelf niet zo bijster verstand van bèta-onderzoek, maar vergelijkbaar op de FGW zou een onderzoek naar de Baskische poëzie en hoe in Frankrijk daar in 1800 tegenaan werd gekeken zijn. Op de FNWI, de UvA bètafaculteit, heb je ook studies die nù niet echt heel geil zijn.
Oh, een goed voorbeeld is onderzoek naar bepaalde algen. Op FNWI hebben ze een algenlab gebouwd, met algen die elektriciteit kunnen opwekken. Nu is er echter meer olie gevonden in de wereld en is het onderzoek hierdoor minder rendabel geworden waardoor ze minder geld krijgen. De vraag is nu wat er met die algen moet gebeuren, ze kunnen er vast ook wel plastic mee maken ofzo maar dat weet ik niet zeker. Het is wel een voorbeeld van hoe onderzoek slechts wordt bekostigd als het geil is, als mensen er prestige uit kunnen halen, als de UvA er groter van kan worden. Die projecten worden groter, de andere zullen het nog moeilijker gaan krijgen dan ze al hebben.
Voor alle studenten is dit ook nog een grote nadelige slag, want grootschaligheid is zelden de motor van goed onderwijs. Fysiek contact met docenten en het over de stof hebben is veel belangrijker. Als je de grote opleidingen van FNWI en de VU samenvoegt kan je dat niet garanderen.

Maar er zijn dus zowel voors als tegens. Tegelijkertijd zijn er al wel veel veranderingen geweest aan de UvA. Het grootste deel daar van pakte niet positief uit voor studenten. Desondanks hebben de studenten ze uiteindelijk wel geaccepteerd. Dus hoe kan het dat juist deze maatregel niet is geaccepteerd? Waar heeft dat mee te maken, de inhoud of de manier waarop het gebracht werd?
Beide. De beweging ontstond eerst vanwege de manier waarop het gebracht werd. Dat was namelijk op een marketing-manier (Amerikaans voor reclame – RL). Er werd telkens gezegd door het bestuur: ‘Jullie zijn het er niet mee eens omdat jullie nog niet genoeg ingelicht zijn’. Ze dachten: we gooien ons marketingapparaat erop, dan weten ze het wel. Dat is ook gebeurd. Op een dag stond het hele bestuur flyers (Amerikaans voor pamfletten – RL) uit te delen met 3D-brillen erop. ‘Bekijk het in drie dimensies – UvA, VU, AFS!’ Het was echt verschrikkelijk.
In eerste instantie was dat het dus. Studenten en docenten waren niet benaderd. We wilden betrokken worden in het debat. Toen zijn er dus heel veel debatten georganiseerd door studenten en docenten, maar dat mocht niet baten, we werden niet echt betrokken. Na juli kwamen er opnieuw documenten naar buiten, waarin wél enkele inhoudelijke zaken stonden. Aanvankelijk konden studenten het ook slechts oneens zijn met de procedure, want dat was het enige wat ze mee hadden gekregen. Als je niet wordt betrokken in de inhoud, dat kan je er ook niet op reageren.
Toen die documenten er eindelijk zijn de studenten vrijwel meteen in de bres gesprongen. Er stond namelijk niets in over onderwijs. Ik zal je zo nog even wat documenten sturen, die laat gekomen zijn, op één december pas. Er stond toen pas wat zinnigs in over onderwijs, namelijk ‘dat het een grote kwaliteitssprong gaat maken, omdat er meer excellente studenten en meer buitenlandse studenten kunnen worden aangetrokken’.

Nou, goed, zolang er maar geen mensen uit Amsterdam-Noord komen studeren dan zit het dus goed!
Ja als je gewoon rijk bent en uit Amerika komt dan zit het goed. Of China, dat vinden ze ook heel interessant. Dat zijn landen waar het onderwijssysteem ook al helemaal verachtelijk is. Maar goed, de normale student is gewoon niet gehoord. Dat is toch de belangrijkste reden niet waarom het er niet gekomen is.
Het spannendste dat hier gebeurde was dat er een beweging ontstond van studenten die echt poepchagrijnig waren en dat de Centrale Studentenraad (CSR) daar uiteindelijk voor gezwicht is. Of eigenlijk de gezamenlijke vergadering van de Centrale Ondernemingsraad (COR) en de CSR. De ondernemingsraad is keihard onder druk gezet door het bestuur. De vergadering is drie uur uitgesteld terwijl de ondernemingsraad zweepslagen kreeg van het bestuur. In eerste instantie zou de stemming veel minder spannend worden en wisten we zeker dat een paar van hen tegen zou stemmen, maar na de zweepslagen stemde driekwart van de ondernemingsraad voor. Drie man heeft zich onthouden, die zullen het wel gaan voelen in hun salaris.
Dat er wel door de gezamenlijke vergadering tegen is gesteld kwam niet door de kracht van onze argumenten, maar omdat er honderd man achter hen stond. Die honderd man zou kenkerboos worden als er voor zou worden gestemd, die zaal waar de vergadering gehouden werd zat helemaal vol. Jarenlang zijn er nu protesten op de FNWI, banners (Amerikaans voor spandoek – RL) worden gedropt (opgehangen – RL). Daar zijn ze dus voor gezwicht. Het heeft er niets er mee te maken dat de CSR de plannen niet goed vind. De medezeggenschap staat er om bekend dat ze dingen doordrukken zonder dat er ook maar één goed ding in staat voor studenten of docenten, zoals het Bindend Studieadvies, het 8-8-4 systeem, het instellingsplan. Het is altijd dat gelul van ‘excellentie’ en ‘buitenlandse studenten’, er wordt nooit gekeken naar onderwijs.

Is dit dan wel een overwinning te noemen, of is dit weer een uitstel van executie, zoals met de studiefinanciering?
Het is juist wel een overwinning. Er is nu sprake van een studentenoproer hier en dat is heel bijzonder. Mensen hebben het idee dat als ze iets willen, dat dat ook gebeurd. Dat was er eerst niet, er heerste een grote apathie. Van ‘de medezeggenschap doet er geen fuck aan, alles komt er toch wel door’. De overwinning zit ‘m er niet in dat dit plan is tegengehouden, de overwinning zit ‘m er in dat mensen nu hoop hebben. Dat ze echt invloed kunnen uitoefenen op het onderwijs als ze dat willen en ze er met z’n allen achteraan gaan.

Maar er is dus ook daar een nieuwe groep hier rondom ontstaan?
Ik hoop heel erg dat ze stand houden. We hebben goed contact met Animo en goed contact met de Facultaire Studentenraad (FSR) van FNWI. Samen met hen is het zaak die mensen te bereiken die er vorige week zaten, om dan begin volgend jaar een bijeenkomst te organiseren die zou moeten gaan over een fundamentelere kritiek op dit systeem. Waarom gebeuren dit soort dingen telkens? Je ziet het denk ik ook op de VU, daar is ook één van de faculteiten van science (Nederlands-Amerikaans voor bètawetenschappen, geschiedenis is kennelijk geen wetenschap – RL) wordt daar kapotbezuinigd. Nu zijn studenten en docenten daar teringboos. Ze zijn actief in de groep ‘Titanic’, die houden elke week vergaderingen met 40 man. Dus die beweging die is er en dat moeten we dus bundelen om de bezuinigingen en dat plan van de AFS tegen te houden.
Maar er is een fundamenteler probleem en dat is dat het de besturen niet gaat om ons. Het gaat hen om het krijgen van geld van de overheid en om in de rankings te stijgen.

Dan wordt het dus heel moeilijk. Want we hebben de afgelopen jaren vele protesten gezien op de universiteiten, sommige lokaal, sommige tegen de overheidsplannen. Diegene die lokaal waren hebben wel eens succes gehad, maar de landelijke protesten hebben wel plannen weten uit te stellen maar nog niet echt een doorbraak kunnen forceren.
Maar dat blijft. En daarom moet het niet gaan om de plannen. Er is een begrip dat heet de ‘Salamitactiek’. Dat is wat er gebeurd met het sociaal leenstelsel, de afschaffing van de OV-jaarkaart enzoverder. Je wordt boos en dan is het er drie jaar later in verkapte vorm alsnog en vijf jaar later is het er echt. Dus je kan wel boos worden op de plannen maar de beweging krijg je daar mee niet op de been. Er wordt gewoon niet naar ons geluisterd.
De komende twee maanden gaan wij daar dus aan proberen te bouwen, dat er gevolgen zijn. Dat de oorzaak dieper gezien wordt, dat het niet ligt aan een onzalig plan van een bestuur, maar dat we echt fundamenteel boos worden op wat er gebeurd. De perverse, nieuw-management, ellende….je weet wel.

Je hebt het er over dat er dus een meer algemene boosheid ontstaat op het neoliberale onderwijsbeleid.
Nou ja, dat moeten we nu dus helpen ontstaan. Ik weet dat dit een beetje gaande is. Actiegroep Kritische Studenten Amsterdam zit ook stevig bij Titanic. Dit is wat we de komende maanden moeten doen: de mensen die boos zijn op wat eigenlijk neoliberaal onderwijsbeleid is, nieuw management denken, dat ze inzien dat dat is waar ze boos op zijn, niet op bepaalde plannen.
De mensen van Animo die zijn best wel bang, het zijn niet de activisten, het zijn echt de normale studenten. Flyers uitdelen vonden ze ok, posteren vonden ze ok, maar de straat op en de lanen in dat vonden ze doodeng. Dat is wel jammer.

Heb je nog een algemene oproep aan studenten die dit lezen?
Blijf je de komende maanden goed op de hoogte houden, lees de documenten, ook in de Folia. Kijk ook op www.onskritischalternatief.nl. Daar vindt je artikelen, kritische analyse van bestuursdocumenten en opruiende teksten. Voor acties moet je onze Facebook in de gaten houden. We vergaderen elke woensdag in café de Hegeraad om 20:00.

Nou, dank je wel Joris van Wouden van Ons Kritisch Alternatief!
Hahaha belachelijk.

Joris van Wouden met trompet op een demonstratie in 2011 tegen de afschaffing van de studiefinanciering

Wat er misgaat in een discussie over god tussen een gelovige en een atheist

Op Joop.nl is een 'rationele' discussie gaande over het al dan niet bestaan van god. Deze rationele discussie is de gangbare discussie over god, maar die slaat de plank mis. De aard van geloven is namelijk zo dat die met burgerlijke wetenschappelijke rationaliteit weinig te maken heeft. Tegelijkertijd vervullen de atheïsten met hun rationaliteit juist een profetie uit het Oude Testament. We kijken er naar vanuit de bijbel.

Een discussie over god(en) komt meestal neer op dit, vanuit de atheïst: 1) je kan je god niet bewijzen 2) je verhalen (bijbel) slaan nergens op 3) wetenschap ontdekt telkens meer, dingen die tot voor kort met religie werden verklaard. Het antwoord van de religieuze is dan meestal: 1) je kan gods bestaan niet onderbouwd ontkennen 2) je snapt de verhalen niet juist 3) maar wetenschap kan niet alles verklaren. Meestal gaat deze discussie uiteindelijk nergens heen, maar lopen de emoties wel op.

In Jesaja is te lezen: Toen zei hij [god, RL]: 'Ga en profeteer het volgende tegen dit volk: "Luister goed, maar begrijpen zul je het niet; kijk goed, maar inzien zul je het niet." Maak het hart van het volk ongevoelig, stop hun oren toe, smeer hun ogen dicht. Dan kunnen ze met hun ogen niet zien, met hun oren niet luisteren, en tot hun hart zal het niet doordringen. Ze zullen niet naar mij terugkeren en geen herstel vinden.'

En Jezus die zei in Mattheüs tegen zijn discipelen, nadat hij in beeldspraken had lopen preken tegen ongelovigen: 'Jullie mogen de geheimen van het koninkrijk van de hemel kennen, hun is dat niet gegeven. Want wie heeft zal nog meer krijgen, en het zal overvloedig zijn; maar wie niets heeft zal zelfs het laatste worden ontnomen. Dit is de reden waarom ik in gelijkenissen tot hen spreek: omdat zij ziende blind en horende doof zijn en niets begrijpen. In hen komt deze profetie van Jesaja tot vervulling'.

Burgerlijke wetenschap is: zien is geloven. Religie is: geloven is zien.

En daarom is het dus vanuit een rationeel standpunt bezien onzinnig om een discussie over god te houden op rationele gronden.

Dan heb ik het nog niet eens over de historische en sociale achtergronden van dit probleem.

Iedereen nog een gezegend Sol Invictus toegewenst. 

CBS: Laat stemmen voortaan aan computers over

Prinses Beatrix (links) en CBS directeur-generaal
Van der Veen (rechts) starten Democratie 2.0

Het CBS is met schokkende nieuwe cijfers gekomen over de kosten van democratie. De gemiddelde werker blijkt tijdens werktijd iedere dag zeker 15 minuten de politiek te bespreken. Dit kost de economie op jaarbasis 14 miljard euro. Vooral tijdens verkiezingen lopen de kosten op en blijkt een groot deel van Nederland ettelijke uren noch te produceren noch te consumeren. CBS directeur-generaal Van der Veen pleit daarom voor een "moderne democratie 2.0, een wereld waarin aan de hand van Facebook-likes beleid automatisch wordt gemaakt en geëxecuteerd".

Van der Veen bestrijdt dat hij mensen de vrijheid op meningsuiting ontneemt. "Natuurlijk mag iedereen zeggen wat hij of zij wil, alleen niet ten koste van een ander. De kosten van vrije meningsuiting lopen de spuigaten uit: 14 miljard euro op jaarbasis. Voor dat bedrag zou ook overal in Afrika een waterput geslagen kunnen worden. Mensen die tijdens het werk onproductief zijn door politiek te bediscussiëren, zouden eens moeten realiseren hoeveel menselijk leed zij veroorzaken".

In de CBS statistieken blijkt verder dat verkiezingen en de daaruit volgende praatcircussen (Frans: parlement, oftewel ‘men praat maar’) schadelijk zijn voor de economie. Duidelijk is dat, hoe de uiteindelijke stemverhoudingen ook zijn, het beleid toch hetzelfde blijft. Het woon- en pensioenakkoord noemt Van der Veen een voorbeeld bij uitstek. "Uit de statistieken blijkt dat de PvdA uiteindelijk altijd wel akkoord gaat met iedere bezuiniging. Omdat politici echter ook een bepaalde populariteit dienen te behouden moet dit verpakt worden in dure vergaderingen en veel gekonkel en gedraai. Dit is uitstel en dat is schadelijk voor de economie".

De oplossing bestaat uit twee aanpassingen. Facebook-likes zullen door computers geanalyseerd worden om te bepalen over welke thema’s mensen zich online druk over maken en dit on demand omzetten in nieuw beleid. "Verkiezingen, regeringen en parlementen zijn dan overbodig. Er zullen in dat geval bijvoorbeeld wetten doorgevoerd worden voor voormalige Disney sterren om te twerken". De tweede aanpassing bestaat er uit alle politici te vervangen door Furby’s. "Uit onderzoek blijkt dat Furby’s populairder zijn dan welke politicus dan ook. Een parlement met 150 Furby’s is daarom het meest democratisch en efficiënt.

D66 leider Alexander Pechtold reageerde, geheel ongevraagd, enthousiast op dit laatste idee. "Ons ledenbestand bestaat reeds voor 80% uit Furby’s, aan de rest wordt gewerkt". Pechtold ziet ook een groot voordeel in het afschaffen van de politicus en verkiezingen. "Nu moeten wij jarenlang in de politiek zitten voordat we door kunnen stromen naar de top van het bedrijfsleven. Met dit plan kunnen we deze stap overslaan". Of men op Facebook zich dan mogelijk ook tegen bezuinigingen zou keren, maakt Pechtold zich weinig zorgen. "Daarvoor zijn Miley Cyrus en de Youtube-parodieën veel te interessant. Het afschaffen van de sociale voorzieningen kan voortaan ook gewoon volautomatisch gebeuren".

Kritische gedachten over ‘Koopkracht en echte banen’: FNV doet net alsof kabinet niet bestaat

In de herfst dachten velen aan een ronde van verzet tegen dit kabinet. Er was een goede 1-mei demonstratie geweest. In de zomer hadden we gebouwd richting de demo op 21 september, die heel goed was. Het volgende moment was dan 30 november van de FNV. Er zijn echter redenen om aan te nemen dat na 30 november de politieke strijd tegen de bezuinigingen op een lager pitje zal staan dan voor de demonstratie.

De NOS pakte de kern van Heerts bijzonder treffend toen ze in hun onderwerp hierover hem iets van deze strekking lieten zeggen: ‘Ja, dan gaan we onderhandelen, onderhandelen, onderhandelen, en als het dan nog niet lukt, DAN GAAN WE OVER TOT ACTIE!!!!’. Dus actie wordt gewoon uitgesteld tot Sint Juttemis. Je moet wel bijzonder naïef zijn om nu te denken dat Heerts werkelijk de PvdA, zijn partij, het moeilijk wilt maken. En hoe vaak hebben we dit al niet gezien bij de FNV.

Al in de aanloop naar 30 november waren er tekenen aan de wand dat dit niet echt ging om de bezuinigingen. Koopkracht en echte banen was een prima leus, maar eerder iets dat aansluit bij cao’s en dergelijke, niet bij het verdedigen van thuiszorg en pensioenen. Nu kregen allen die zich hadden opgegeven voor 30 november achteraf een bedankemail. Daar stond dit in:

De komende tijd gaan we met elkaar aan de slag om meer koopkracht en echte banen voor elkaar te krijgen. Met collega’s in bedrijven, in organisaties en in de buurt. Jij kunt bijdragen aan dat succes.

Hoe kan je meedoen? Door je actief in te zetten om een goede cao voor elkaar te krijgen in je bedrijf, met een fatsoenlijke loonsverhoging - en meer zekerheid voor tijdelijke krachten. Door collega’s te werven voor de campagne of door in jouw woonplaats mee te doen met de FNV Lokaal campagne. Of als je minder tijd hebt door bijvoorbeeld berichten over koopkracht en echte banen te delen met je vrienden op Facebook.

Op die manier maken we onze campagne samen groter en sterker. We spreken werkgevers aan: zij moeten investeren, want bezuinigen op mensen is geen werk! Met een goede loonsverhoging en meer zekerheid krijg je meer vertrouwen en komt de economie weer op gang.

Voila, dit wordt een economische strijd, geen politieke strijd. Met prachtige Newspeak wordt bezuinigen zelfs veranderd van betekenis: het is nu bezuinigen door werkgevers, het hele kabinet bestaat hier niet meer in dit praatje! En vergeet het maar dat we dan koopkracht en echte banen krijgen, want de FNV gaat voor 3% erbij, in de praktijk is dat altijd minder en dus gewoon onder de inflatie. We gaan er dus waarschijnlijk gewoon weer op achteruit. Dat dit een cao-bijeenkomst was bleek ook uit welke sectoren aanwezig zijn. Thuiszorg was er, schoonmakers waren er, maar bijvoorbeeld de metaal was er niet bij. Die hadden net al hun cao behaald en door strijd betere dingen binnengehaald dan aanvankelijk hun geboden werd. De vakbond wilde gewoon niet dat die strijdbaarheid oversloeg naar de andere sectoren en heeft de metaal dus lekker thuisgelaten.

Het is niet allemaal slecht. Het zou geweldig zijn als er nu eens in meerdere sectoren gestreden zou worden voor cao’s. Dan zouden meer werkers in beweging gebracht worden. Maar de strijd op de werkvloer kan niet gescheden worden van de strijd tegen het kabinet. Die twee versterken elkaar, maar als je een van de flanken laat hangen, verzwak je je campagne op de andere flank. Het is dus aan de FNV achterban om dit recht te zetten. Gelukkig is er een grote minderheid in het FNV Ledenparlement die wel actie wil, zelfs staken. Die minderheid verdient onze steun, die kunnen wij geven door ons actief tegen deze discussie aan te bemoeien. Dit mag niet bekonkeld worden in achterkamertjes, maar dit moeten we bediscussiëren op de werkvloer en op het internet.

Verbroken verkiezingsbeloftes van de PvdA

In SP-blad Spanning staat een handig overzicht van de verbroken verkiezingsbeloftes van de PvdA. Goed om te memoriseren mocht je ooit nog iemand tegenkomen die overweegt op deze groep pathologische leugenaars te stemmen. Ik tik het hier even punten over, het staat nog niet op het internet. Interessant blad, die Spanning. Staan vaak erg behulpzame feiten en statistieken in. Soms staat er ook complete poep in, zoals over het milieu.

‘Steeds weer stemt de PvdA moties weg die zij op basis van het eigen verkiezingsprogramma eigenlijk zou moeten steunen’

PvdA: betere verdeling van welvaart onder werkend Nederland.

gestem:

            - geen verplichte werkvergunning Roemenen en Bulgaren (1)

            - tegen cao houden in de sociale werkvoorziening

            - tegen niet beperken hoogte en duur WW-uitkering (behoud expliciet in programma)

           

PvdA: aan banden leggen exorbitante bonussen en beloningen.

gestem:

            - tegen aan banden leggen beloningen bij staatsgesteunde banken

            - niet aanpakken verkapte bonussen NS

            - tegen verbieden van vertrekpremies (gouden handdrukken)

            - tegen het aan banden leggen van topinkomens

            - tegen ‘sterkste schouders en de zwaarste lasten laten dragen bij sparen en beleggen’

            - ABN Amro gaat 2015 naar de beurs (verkiezingsprogramma expliciet tegen)

PvdA: geen duurzame economie zonder investeringen in onderwijs, ook als financien tegenzitten

gestem:

            - tegen schrappen nullijn onderwijs (expliciet in campagne: schrappen nullijn)

            - tegen beperken schaalvergroting

            - tegen behoud OV-studentenkaart (programma: breidt OV-kaart uit naar MBO)

PvdA: gezondheidsverschillen tussen rijk en arm nemen toe, marktwerking bied geen oplossing.

gestem:

            - tegen niet vrijgeven aantal zorginstellingen aan markt

            - tegen aanpassen eigen risico ter voorkomen van financieel zorgmijden

PvdA: geen kernwapens, geen JSF.

gestem:

            - Voor mogelijk gebruik van kernwapens en behoud opslag

           

PvdA: eenzijdige bezuinigingsagenda is failliet. Investeren.

            - bezuinigt miljarden

Let wel: het programma van de PvdA was al rechts.

(1) zo is het dan weer wel met de SP, die kennelijk graag discrimineert tussen een Fransman en een Roemeen.

Zwarte Piet: een verbod is geen oplossing, de staat is nooit je vriend.

De Zwarte Piet discussie lijkt nu het rijk van de internetdiscussies te ontgroeien. Een paar honderd mensen betoogden gister in Amsterdam tegen Zwarte Piet. Het mooie was dat er een grote mate van zelforganisatie in zit. Zwarte mensen in Nederland hebben zich weinig laten horen de afgelopen jaren, terwijl dat wel hard nodig is want discriminatie van zwarten is overal. De actie is dus een vooruitgang. Daarnaast lijkt er nu ook door deze Zwarte Piet discussie ruimte te ontstaan voor een discussie over racisme in Nederland en dat is vooruitgang. Een aantal van de sprekers op de actie lieten echter dingen horen waar men over achter zijn oren zou moeten krabben. Want zij zochten de oplossing in een verbod, en schaarden zich achter de Nederlandse staat. Dit is een gevaarlijke tactiek voor anti-racisten.

Laat ik ten eerste zeggen dat er een grote veelvoud was aan meningen op het plein met als gemene deler dat Zwarte Piet werd gezien als racistisch en dat het in de huidige vorm niet acceptabel is. Maar over wat er aan gebeuren zou moeten verschilden de meningen. Van een 'moreel verbod' en Zwarte Piet-traditionalisten met begrip benaderen tot een werkelijk verbod door de staat, alles zat er tussen. Maar er zit een wezenlijk verschil in al die opties en Zwarte Piet Niet activisten zouden kritisch moeten nadenken over welk pad ze willen volgen.

Racisme is niet zomaar een idee, het is vooral iets in de praktijk. In de praktijk discrimineert iemand of een instituut iemand anders op basis van zijn afkomst. De belangrijkste racist in Nederland is de Nederlandse staat zelf, in de vorm van de Nederlandse politie. Politieagent betekent in de letterlijke zin niets anders dan 'vertegenwoordiger van de staat', ze voeren de wil uit van de staat en beschermen die. Ik denk niet dat ik één lid van een minderheidsgroep in Nederland hoef uit te leggen dat racisme bij de politie aan de orde van de dag is, behalve dan misschien die paar types die zelf ook een uniform hebben aangetrokken. Racisme bij de politie is zo structureel dat er van wordt gesproken dat racisme onderdeel is van de politiecultuur. Daarnaast zijn er in bijvoorbeeld Amsterdam 50.000 mensen zonder papieren. Mensen die structureel worden uitgesloten van rechten, die worden uitgebuit, die worden gediscrimineert om hun afkomst. Veel van deze mensen zijn zwart. De Amsterdamse politie sluit hen op en terroriseert hen.

Dus op het moment dat je gaat vragen aan de staat om een einde te maken aan racistische fenomenen als Zwarte Piet, dan vraag je eigenlijk: "Beste racisten, zouden jullie je tegen de andere racisten willen keren om ons te beschermen?". Het is niet moeilijk te zien waar er een kronkel zit in deze logica. Want de politie beschermt niet zwarte mensen, maar valt ze aan en verdedigt juist racisten en het racisme. Op het protest gister op het Beursplein stond ik een tijdje op de hoek met Rokin en de Beurs van Berlage. Ik stond vlak naast een aantal agenten. De hele tijd kwamen oude blanke mensen langs die naar de politie liepen. Ze gingen naar de politie hun natuurlijke bondgenoot is. Ze zeiden de meest racistische dingen over de demonstranten. Over terug gaan naar het 'eigen' land en niet mogen zeuren omdat Nederland Afrika al zo veel helpt. Wat zei de politie terug? Ze gingen er niet tegenin. Nog een argument tegen zo een verbod is dat racisme al heel lang verboden is in Nederland, maar dat houdt racisten in het geheel niet tegen. Zoals gezegd, de mensen die racisten zouden moeten tegenhouden, de politie, zijn zelf racistisch!

Daarnaast zou je moeten oppassen met dingen verbieden uberhaupt, vooral als je een minderheid bent. Het kan zich makkelijk tegen je keren. Het zou ook niet zo moeten zijn dat de politiek bepaalt hoe mensen feesten. Want wat krijg je dan? Een grote inperking van vrijheden. En dat kan best ver gaan. Begin 20e eeuw was het bijvoorbeeld in Amsterdam (ik weet niet hoe het met de rest van Nederland zit) nog verboden om te dansen op straat. Want het was niet zedelijk. Maar wat nu als volgende week een discussie uitbreekt en racisten zeggen: "de Surinaamse en Antilliaanse cultuur is sexistisch, kijk naar die feesten. Dat mag niet! Verbied alles en ook Kwakoe en vooral bobbelen!" Wat ga je dan als verweer hebben? Je hebt dan al toegegeven dat politiek bepaalt hoe je feest. Het kan ook makkelijk over andere dingen gaan zoals kleding of muziek. Klinkt het gek? Racisme zit heel diep in Nederland en de PVV is de grootste in de peilingen. Willen zij niet de hele tijd van alles verbieden? Volgens mij hebben wij nog niet half gezien waar racisten in Nederland toe in staat zijn, als ze werkelijk vrij spel hebben.

Het wordt iets heel anders als je van de Amsterdamse gemeente eist dat de officiële intocht Zwarte Pieten-vrij is. Want dat wordt door de staat zelf georganiseerd. Dat is dus wel een goede eis. En als in de grote intochten Zwarte Piet verdwenen is, dan gaat het wat vreemd staan als in ene bij mensen thuis wel ouderwetse Zwarte Pieten opduiken. Dat zullen de kinderen niet snappen, immers, er is maar één Sinterklaas.

En dan nu even wat wijsheid van NWA.

Een leus die beter aansloeg dan de standaard antibezuinigingsleuzen

Eén van de redenen waarom wij Internationale Socialisten op straat onze krant verkopen is dat je dan wekelijks aan voelt hoe het met de werkende klasse er voor staat. Hoe ze reageren op wat wij zeggen, of ze actie willen voeren, of dat ze gelaten zijn, etc. Het Mercatorplein in Amsterdam is zo'n plek, daar verkoopt de Rode Lynx De Socialist. Vandaag kwamen wij achter een betere leus dan we tijden gevoerd hebben. Of althans, voor nu.

Hoe wij mensen met onze krant aanspreken hangt aan de ene kant af van de actualiteit, die de hele tijd veranderd. Maar aan de andere kant zijn er de altijd aanwezige bezuinigingen. Daar doen we meestal wat rondom in zowel de leuzen die we roepen, als de manieren waarop we mensen direct aanspreken. Dus bijvoorbeeld: 'Bezuinigingen voor de ons, cadeau's voor de rijken. Rutte is de slechtste premier ooit, maar wat doen we er aan? Lees het in De Socialist'. Anderzijds is er de anti-Rutte aanpak, die eventjes wel werkte: 'Ben je ook helemaal klaar met Rutte?' 'Vindt je Rutte ook zo'n lul?'

Onze nieuwe krant, van november, gaat verder op dat anti-Rutte trend. Da's het mooie van Leninisme, dat je de ervaringen van de leden snel in praktijk om kan zetten. In tegenstelling tot dat bureaucratische anarchisme (hahaha :p ). Hoe dan ook, met Sint-Rutte-voor-de-rijken op de voorkant dachten we dus wel even goed aan te sluiten! 'O, Sint-Rutte. hm. Maar ik ben vóór Sinterklaas'. Ok. Balen, men vatte 'm niet echt dus op het Mercatorplein in Amsterdam. En de anti-bezuinigingsleuzen vonden ook gewoon geen enkele weerklank.

Toen zei een kamaraad: 'misschien moeten we meer zoals de vakbond doen'. We hadden natuurlijk die dag al gesproken over de problemen die er zijn rond de demonstratie van 30 november. Maargoed, he, wat we deden werkte niet dus dan dien je het over een andere boeg te gooien. 'Voor koopkracht en echte banen!' precies zoals de FNV-leus voor 30 november. 'Meer poen voor werkers! De armoe zat! Wij willen betere huizen! Voor een socialer Nederland!' En dat soort leuzen in de mix erachteraan. Nu: het ging alsnog niet echt brilliant. Maar we kregen wel meer reacties en aanspraak.

Hoe komt dit? We wisten het niet precies. We denken dat de mensen niet echt veel vertrouwen meer hebben in bezuinigingen stoppen. Want dat gaat al zo lang door. En het lukt ons gewoon, grofweg, de afgelopen 30 jaar niet. Koopkracht en banen daarentegen ligt wellicht wat meer voor de hand. En het is minder abstract. En: het is niet: 'Verdedig wat ooit was!' maar het is: 'een beter leven!'. Sowieso denk ik de laatste tijd: socialisme is van de vooruitgang, en we zijn alleen maar aan het verdedigen, dat is niet juist, we zijn soms tot vaak redelijk ouderwetserig, we moeten juist nieuw en fris zijn. 

Affijn, er zitten hier hier misschien wel diepere redenen achter. Eh maar ik moet nu even naar de verjaardag van de Zwarte Lynx om in zekere staat de bourgeoisie te vervloeken en revolutionaire onzin uit te kramen. Dus weet je wat, je zoekt het maar uit met dit artikel, trek maar lekker zelf je conclusies. Ik ga dit artikeltje niet redigeren, het bier wacht!

Geniet van je weekend :)

30 november: een achterlijke datum. Viering 200 jaar koninkrijk

Velen van zullen zich afgevraagd hebben waarom FNV voorzitter Heerts 30 november koos als een datum voor een groots protest tegen het kabinet. Het was reeds duidelijk dat hij, door geheel op eigen initiatief deze datum te prikken, zich en de FNV vrijwaarde van deelname aan het protest van 21 september in Amsterdam, en zo demobiliseerde voor dat protest. Er is nu echter een reden opgekomen om Heerts' datumkeuze te wantrouwen, ik kom er pas net achter. 30 november wordt gevierd dat het Koninkrijk der Nederlanden 200 jaar bestaat. Een feest van nationale eenheid. Maar wij willen helemaal geen nationale eenheid, wij werkers willen strijden tegen de regering en de rijken. Los daarvan zullen we waarschijnlijk in de beeldvorming weggeconcurreerd worden door zwaaiende Oranjes. Dit is dus echt ruk.

Weg met Heerts!

Waarom socialisten kritisch mogen zijn op de anti-zwartepietenbeweging

Vrees niet: ook ik vindt zwarte piet een racistische en relatief recente uitvinding. En het heeft wel met slavernij te maken. Maar Zwarte Piet is niet het racisme. En hoe de voor en tegenstanders tegen elkaar tekeer gaan, is iets waar socialisten zich zorgen over zouden moeten maken, en niet zoals ook de IS doet, olie op het vuur gooien en tussen werkers van verschillende afkomsten gaan polariseren.

Ten eerste: Zwarte Piet is niet racisme. Zwarte Piet is een racistisch gebruik. Maar hoe nu alle problemen van gekleurde mensen in Nederland op de achtergrond lijken te verdwijnen door Zwarte Piet, vind ik echt weer typisch Nederlands. Op één ding snoeihard gaan, maar de economische, sociale etc. achterstelling van minderheden bijna uit het zicht verliezen. Alsof het racisme opgelost is als Zwarte Piet weg is. Weet je wat racisme is? Ik woonde vroeger op het Muiderpoortstation. Daar waren vaak controles op identiteit en fouilleringen. ‘Nette’ mensen mochten gewoon door, niet zo acceptabele mensen werden altijd gecontroleerd. Ik heb in me raam gezeten en geturfd. Zwarten werden altijd lastig gevallen, nog meer dan andere minderheden! Ze werden er vaak emotioneel van. Blanke kakkers e.d. werden nooit gecontroleerd. Ongeschoren tuig zoals de Rode Lynx werd ook lastiggevallen door de politie. Maar bij mij lag het ‘tenminste’ nog aan mijn kleding en gedrag. Me huisgenoot, die niet over de juiste papieren beschikte, die kon niet eens z’n eigen huis uit om een broodje te halen. Dit soort dingen, dat is pas racisme en dat gaat diep onder je huid zitten.

We moeten ons dus niet laten misleiden tot denken dat Zwarte Piet het grote probleem is. Dit is een punt waarop de woede over racisme naar boven komt. Een volledig terechte woede. Zwarte Piet versterkt racisme, door de stereotypering van zwarte mensen. Maar Zwarte Piet is ook gewoon een symptoom van het racisme. Daarom maak ik het onderscheid en zeg ik: Zwarte Piet is niet het racisme. Socialisten zouden altijd moeten wijzen op het diepere racisme, en niet moeten blijven hangen in symptoombestrijding.

Nu, hoe wordt de discussie gevoerd, hoe wil men veranderingen teweeg brengen? Anti-Zwartepietisten stappen naar de staat en zeggen: verbiedt dit. Of: organiseer het zelf niet meer, zoals in de centrale optocht in Amsterdam. De PvdA geeft sjoege op hun typische manier: Eberhard van der Laan, een belangrijk maar niet centrale speler in de partij, geeft deels toe (toch maar nadenken over de kleurenpiet) en probeert zo tevens de woede te kanaliseren via zijn partij.

Wat krijg je dan? Veel blanke Nederlanders voelen zich geschoffeerd. Los van of hun gebruiken racistisch zijn of niet; het zijn wel hun gebruiken. Niemand wordt graag de les gelezen. Nederlanders hebben al niet zo veel om trots over te zijn. Op het werk worden ze onder de voet gelopen door hun baas, en zijn ze bang voor de crisis. Politiek gezien worden ze continu in de zeik genomen, uitgezogen door bezuinigingen, en lijken ze ook alle controle kwijt. Een van die weinige dingen die hun nog rest is hun identiteit. En nu mag óók dat al niet meer. Je mag ook al niet meer roken in de kroeg, je mag je niet lekker misdragen op straat, je moet eco-vega-biologisch-dogmatisch doen, je moet lief voor dieren doen, je moet participeren maar ook gewoon je bek houden, etc. Alles voor hun besloten door een kleine elite in de naam van vooruitgang.

En nu weer Zwarte Piet. Hoe reageren veel socialisten? Niet van: zwart en wit hebben gezamenlijke belangen. Nee, het is vol in de aanval op Zwarte Piet via de media. Met een gestrekt been er in. Geen begrip voor onbegrip. Ik kreeg dat gestrekte been ooit ook tegen mij aan: mijn eerste reactie was dat ik de persoon die mij hard aanpakte een respectloze lul vond. Tenminste kon ik er nog direct tegenin gaan. Tegenwoordig is het gescheld via media. Of liever: anti-zwartepietisten die elkaars spullen delen op Facebook, elkaar opfokken; zwarte-piet aanhangers die hetzelfde doen, en uit de hand lopende internet discussies waar deze mensen elkaar ‘ontmoeten’.

Het is typerend hoe de discussie leek te kantelen in het voordeel van de anti-zwartepietisten, totdat de ‘pietitie’ werd gelanceerd. Toen werd in ene duidelijk hoeveel mensen uitgesloten waren van deze discussie. Over hun hoofden heen was de discussie gevoerd. De gewone, werkende blanke Nederlanders. Vervolgens vindt er een racistisch incident plaats op een zogenaamde pietitie demonstratie in Den Haag. Hoe reageren vele socialisten, waaronder de IS? Ze proberen het de pietitie ondertekenaars aan te wrijven en de mensen die om Zwarte Piet geven in extreem rechtse hoek te schuiven. Schandalig! Zo creëer je geen eenheid tussen zwart en wit, zo maak je verschillen groter.

Over de kleurenpiet nog: wat een domme onzin. Nederlanders hebben al alle kleuren van de regenboog. Waarom zou je ze dan gaan schminken in allerlei kleuren?! Een typisch domme politiek-correcte oplossing. In plaats van dat we zeggen: we zijn er trots op dat hier mensen uit alle windstreken wonen. Dus gewoon pieten niet schminken, kroeshaar en lippen weg etc. en hele probleem is opgelost. En kom niet met de 'kinderen' aan. Want kinderen snappen toch geen hol van wat er nu allemaal gebeurd. In ene is er die Zwarte Piet, en jaar of vier later bestaat hij in ene niet meer. Sowieso.

Komt het antwoord op de crisis uit Griekenland? Hoe gaan we van anti-bezuinigingsstrijd naar revolutie?

Een maat van mij wees me op een ontwikkeling in Griekenland die te zien was in Tegenlicht: een antwoord op de crisis. Tegenlicht noemt het een revolutie. Nou, het zal eens een keertje tijd worden, dat er een revolutie plaatsvindt, hè hè. Toch is een beetje scepsis op zijn plaats: immers, de Griekse regering zit nog op zijn plek, bezuinigingen in Griekenland gaan door, de lonen dalen, enzoverder. Als dit een revolutie is, dan heeft het vooralsnog de macht van de rijken en de staat in het geheel nog niet gebroken. Maar de beweging is ook gezegend door Naomi Klein. Is dit het begin van een beweging van werkenden, boeren en armen die de wereld gaat veranderen? Dus laten we eens wat beter kijken naar deze ontwikkeling, en wat het zegt over de strijd. Aan het eind vraag ik mij af: hoe kunnen we eigenlijk winnen? Hoe komen we van anti-bezuinigingsstrijd naar revolutie?

Bekijk hier de aflevering.

Aardappels! Voor een derde van de prijs waarvoor je ze in de winkel krijgt. 'De mensen hebben er wat aan', stelde me maat. Inderdaad, hier hebben gewone Grieken wat aan. Massale hoeveelheden aardappels die worden ingekocht, en worden doorverkocht. De beweging heet 'zonder tussenhandel', en Tegenlicht zegt: 'Het is een handelsmerk aan het worden'. Wat later zien we een wasmiddelfabrikant die trots zijn feloranje goedje mee laat draaien in het 'geen-tussenhandel' systeem. Anders hadden de mensen op straat gestaan, want dan kan hij zijn fabriek niet draaiende houden. Het gaat goed met de aardappels. In de eerste week werden 25 ton aardappels verkocht, de week erop 75 ton, de maand erop 225 ton, nu zitten ze in meerdere steden. Franchise, hatsekidee.

Ik spring er maar meteen even in om er mee af te rekenen eigenlijk, want pas bij het schrijven van deze zin dringt tot mij door, hoe tegenstrijdig dit is. Dit gebrek aan logica kriebelt mij echt. Een tussenhandel die 'zonder tussenhandel' heet. Of niet? Nee, dit is natuurlijk een 'ander' soort tussenhandel, want dit is een coöperatief, en heeft dan geen winstoogmerk. Het zijn gewoon gewone mensen die zonder politieke mening etc. iets voor elkaar gaan doen, en dan aardappelen gaan verdelen. Ze kopen op en verkopen, ze verbouwen niets zelf, het is dus een tussenhandel. Of nu de boeren en producenten lidmaat zijn, het is en blijft een tussenhandel. "We betalen voor niemands crisis" staat er op een spandoek.

Nu wilde ik verwijzen naar deel II van Het Kapitaal en Lenin enzoverder, maar dat is niet helemaal juist. Want Lenin zei: ‘kom toch eens met nieuwe argumenten, in plaats van de mijne de hele tijd te kopiëren, luie donder’. Als we puur kijken naar wat er hier gebeurd, dan moeten we stellen dat vrijwilligers nu de last dragen van de economische crisis. De winstgerichte tussenhandel is vanwege de ontwikkelingen op het moment niet overal economisch winstgevend genoeg, en deels vervangen door niet-winstgerichte tussenhandel, gedragen door vrijwilligers.

Maar het probleem van het Griekse kapitalisme was niet dat het te weinig hardwerkende werkers had. Het probleem was ook niet dat er geen vrijwilligers waren, of dat er een winst-gerichte tussenhandel was. Het probleem was dat de winstmarges in het Griekse kapitalisme structureel lager zijn dan in de rest van Europa, en Griekenland kampte met een structureel grotere import dan export. Dit werd opgelost door leningen vanuit het centrum van Europa naar Griekenland. Deze namen zulke vormen, dat toen de bel barstte, het Griekse kapitalisme in een onhoudbare situatie kwam.

Nu, wat doet deze tussenhandel die geen tussenhandel genoemd mag worden, met deze winstgevendheid? De winstgevendheid verdwijnt grotendeels in de tussenhandel. Minder winstgevende en internationaal competitieve fabrieken, zoals de genoemde zeepfabriek, kunnen zo blijven functioneren. In plaats van dat het Griekse kapitalisme wordt gedwongen te moderniseren en te investeren, worden zo oude problemen in stand gehouden. Zo raakt Griekenland als staat meer achterop in de internationale pikorde. In de tussentijd profiteren wel de werkers van lagere prijzen, dat dan weer wel.

Een andere vraag is wat de toekomst van deze tussenhandel zonder tussenhandel is. Ze komt heel democratisch over in het filmpje. De auteurs schuiven niet onder stoelen of banken, dat ze veel waardering hebben voor het systeem. Maar doet dan ook iedereen hetzelfde? Wie stelt de prioriteiten vast? Wie krijgt er een vergoeding voor onkosten? Wie controleert welke middelen? Wanneer worden ‘specialisten’ aangetrokken, tegen een vergoeding? Voor wiens rekening is de winst of verlies die de tussenhandel oplevert? Als je doordenkt op deze vragen, zie je dat er een nijging is naar het aannemen van de bekende samenwerkingsvormen, de kapitalistische vormen.

Het is dan ook niet zo dat dit een werkerscollectief is. Het zijn geen werkers die productiemiddelen hebben overgenomen. Het zijn individuen die op basis van nationale solidariteit, door de klassen heen, een collectief vormen. Geenszins ligt hier dan ook de basis voor een nieuwe maatschappij, slechts de basis om het oude voort te zetten. Hierbij komt nog een probleem: deze collectieve concurreren met bestaande tussenhandelaren. Griekse tussenhandelaren zullen het lastig hebben, maar beschikken nog wel over veel meer kapitaal dan de nieuwe collectieven. Daarnaast is de internationale tussenhandel, met het internationale kapitaal. Het Chinese kapitaal is in opkomst in Griekenland, met name via de haven van Pireaus, dat het Chinese kapitaal wil opkopen en vernieuwen. Hiertegen zullen de kleine collectieven niet kunnen opboksen in de lange termijn.

Met andere woorden, dit is even leuk, maar geen oplossing voor de structurele problemen van onze klasse (het kapitalisme) of van de Griekse staat en heersende klasse (hun concurrentiepositie).

Dan zouden we nog even ons iets moeten afvragen over de strijd in Griekenland. Ik dacht een aantal jaar terug dat Griekenland op revolutie afstevende. Laten we even Lenin er bij pakken:

Voor de marxist is het aan geen twijfel onderhevig dat een revolutie zonder revolutionaire situatie onmogelijk is en dat niet iedere revolutionaire situatie tot een revolutie leidt. Wat zijn, in het algemeen gesproken, de kenmerken van een revolutionaire situatie? Wij vergissen ons zeker niet, wanneer wij de volgende drie voornaamste kenmerken aangeven: 1. Voor de heersende klassen is het onmogelijk hun heerschappij ongewijzigd te handhaven; de een of andere crisis van de ‘bovenste lagen’, een crisis van de politiek van de heersende klasse, die een scheur doet ontstaan waardoor de ontevredenheid en de verbolgenheid van de onderdrukte klassen een uitweg zoekt. Voor het uitbreken van een revolutie is het in de regel niet voldoende dat de ‘onderste lagen niet’ op de oude manier ‘willen leven’, noodzakelijk is bovendien dat de ‘bovenste lagen’ op de oude manier ‘niet kunnen leven’. 2. De nood en ellende van de onderdrukte klassen nemen op buitengewone wijze toe. 3. Ten gevolge van de bovengenoemde oorzaken is er een aanzienlijk toenemende activiteit van de massa’s die zich in ‘vreedzame’ tijden rustig laten uitplunderen, maar in stormachtige tijden zowel door de gehele crisistoestand als door de ‘bovenste lagen’ zelf tot zelfstandig historisch optreden gedreven worden.

Nou, dat dacht ik dus te zien in Griekenland. Wensdenken heet dat. In hoeverre het internationale kapitaal zich zou bewegen om het Griekse kapitaal te stabiliseren had ik bovendien flink onderschat. Maar de strijd heeft zich op een hele andere manier geuit dan ik had verwacht. Ik keek naar de beelden van de confrontaties; ik zag de voorbeelden van werkers die productiemiddelen overnamen, etc. Maar dat was niet de voornaamste strijd. De voornaamste strijd werd bepaald door bezuinigingen. De staat zei: we geven de werkers niet langer wat we ze eerder gegeven hebben. De werkers zeiden: nee, we willen gewoon houden wat we hebben, eigenlijk willen we meer.

Wat volgde was een jarenlange heroïsche strijd, met vele stakingen, sommige van echt groot formaat. Geen van die grote stakingen echter had als doelstelling om de macht van het kapitaal te breken. De strijd ging over de aard van de staat, en wie die controleert. Vakbonden en aanhang wilden een staat die hun beschermt. De staat, het ene moment met, het andere moment zonder, de sociaal-democratie, was nu juist het middel waarmee de werkers bestreden werden.

Als we kijken naar het citaat van Lenin kunnen we vaststellen dat inderdaad de ‘bovenste lagen’ verandering nodig hadden om succesvol te overleven: de macht van de werkers moesten zij breken, en de economie neoliberaliseren, om de winstmarges en export op te krikken. Dit is hun voor een deel gelukt. Wat niet gebeurde was dat de ‘onderste lagen’ tot een zelfstandig historisch optreden werden gedwongen. Want hun strijdmiddelen (vakbond en reformistische partijen) en strijddoelen (een ander kapitalisme) waren binnen de reeds bestaande historische kaders. Technisch gezien was dit dus een conservatieve strijd.

De werkers waren niet bij machte, zoals in alle andere Europese landen, om de heersende klasse te stoppen. De vraag is natuurlijk of dit überhaupt mogelijk was. Hoe dan ook produceerde de strijd niet het onafhankelijke historische optreden. Alhoewel er enige overwinningen werden geboekt (bezuinigingen en hervormingen die niet doorgingen), werd langzaam aan terrein verloren, want de heersende klasse blééf maar terugkomen, en was de enige die uiteindelijk zou kunnen beslissen of het de werkers zou geven wat ze wilden. Cruciaal is dat werkers niet zichzelf voorzien van sociale voorzieningen, maar dat ze hiervoor afhankelijk zijn van de heersende klasse.

De meest serieuze uitdaging die in de strijd werd gevormd voor het project van de heersende was een nieuwe reformistische partij, Syriza. Een partij die inmiddels weer naar rechts aan het schuiven is. Maar dat is het punt niet. Wat als Syriza met Pasok samen in een regering was gekomen? Dan mocht dit strijdorgaan samen met de decadente, gecorrumpeerde sociaal-democratie gaan beslissen waar de belangen lagen: het gezond krijgen van het Griekse kapitalisme, of de Griekse werkers fysiek gezond houden. En het gezond houden van het Griekse kapitalisme is nodig om inkomsten te verkrijgen voor de staat, om hier voorzieningen voor de werkers mee te betalen. Het is niet lastig in te zien, waar deze ontwikkeling heen gaat. Het systeem van parlementaire democratie, sociale voorzieningen en strijd om voorzieningen creëert zo óók een dynamiek, die het kapitalisme zelf juist stabiliseert.

En dan zijn er dus de andere uitkomsten van de strijd: individuen en collectieven van individuen die los van de werkplek, los van de staat, de gevolgen van de crisis proberen tegen te gaan. Niet meer betalen aan de tolpoort. Belastingontduiking. En het organiseren van eigen voedseltussenhandel. Het lijkt me belangrijk om te zien dat deze uitkomsten het resultaat zijn van het falen van de twee andere paden: het pad via de staat, en het pad van zelfstandige werkersorganisatie op de werkplekken. In die zin is de tussenhandel zonder tussenhandel niet het teken van een revolutie, maar van een revolutie die er nooit gekomen is.

Hier wil ik nog een inzicht aan toevoegen, een inzicht dat ik hier in bijzonder ruwe vorm ga weergeven. In Egypte was de werkende klasse ook gebonden aan de staat via voorzieningen. De politieke strijd van de werkende klasse in de jaren ’70 en ’80 was een Nasseristische strijd: werkers wilden terug naar de tijd van Nasser, waarin er voorzieningen werden gecreëerd. Vanaf 1973 was de staat echter reeds aan het neoliberaliseren geslagen. De strijd bleef zo gevangen in de strijd om wat voor soort staat er zou moeten zijn: een Nasseristische en anti-imperialistische, of een neoliberale en pro-VS staat. Corrupte ‘strijd’organisaties, zoals de officiële vakbond, bleven hun rol spelen.

Pas op het moment dat de voorzieningen tot een erbarmelijk niveau waren afgebroken, de strijd om de staat grondig verloren was, en de herinnering van het gezegende Nasserisme aan slijtage onderhevig was, ontstond er ruimte voor een nieuwe strijd. Tijdens de Tweede Intifada van begin dit millenium kwam die strijd op. Vanaf de werkplekken bouwden werkers hun eigen organisaties op. Het is de onafhankelijke werkersbeweging, en de dreiging daarvan, die uiteindelijk Moebarak wegkreeg, en die dreigend genoeg was om het leger te bewegen Morsi te vervangen in een coup.

De vraag die dit alles opwerpt is deze: is er wel een pad dat wij kunnen volgen, vanuit de anti-bezuinigingsstrijd (voor Nederland een wellicht wat overdreven term, helaas…) naar de revolutie? Of gaan we de pottebak in, en heeft de heersende klasse ons gewoon klem? Waar zouden we als activisten ons moeten inzetten, welke strijd moeten we proberen te versterken? Ik ben nooit bang om alles wat we doen in twijfel te trekken. Vooral op het moment dat je weinig overwinningen boekt.

Na 21 september was ik bij een aantal anarchisten een biertje aan het drinken. Een aantal opperde dat er meer gereld zou moeten worden, ook op 30 november. Een aantal socialisten zal vooral denken dat er meer manifestaties nodig zijn, of dat er gewoon SP gestemd moet worden en er een linkse regering moet komen. Ik vind dit een goed moment om al die oude ideeën aan twijfel te onderwerpen. Zonder overigens ondertussen het strijdtoneel volledig aan de heersende klasse te laten, we moeten sowieso ons blijven laten gelden! Wat is in hemelsnaam het pad vooruit?

Ik heb mijn ideeën: we zullen blijven falen zolang we de heersende klasse blijven confronteren als individuen / stemmers in al dan niet radicale acties, we zullen pas winnen zodra we op de werkplek ons gaan organiseren en daar gaan strijden. Realistisch gezien ben ik echter niet in staat te weten wat juist is. Dat leer je namelijk in de strijd, en het probleem is nu juist dat er nagenoeg geen strijd is. Ergo, ik weet het ook niet. Dus haal dit stuk onderuit en ga de discussie aan, hier of elders, want we moeten leren en ons ontwikkelen!

Argumenten tegen een BDS-campagne, uit de anti-apartheidscampagne.

In Nederland is een vrij kleine groep mensen bezig met het boycotten van Israëlische producten. In deze volgen zij internationale acties hier rondom. Het heet ‘Boycot, Divestment and Sanctions’ oftewel BDS. Ik heb altijd wel mijn vragen gehad bij het nut van deze campagne, en of we er in zouden slagen hier iets mee te bereiken. Dit idee werd versterkt door onze grote isolatie, zowel politiek als sociaal. Want deze beweging werd gedragen door Palestina-actieveteranen. De Internationale Socialisten hebben zich er ook aan verbonden.

In 2011 nam het Israëlische EBS de buslijnen over die mijn huidige dorp Landsmeer verbinden met Amsterdam. De eerste bus die reed werd geblokkeerd. Ok, inderdaad, boycot, consequent zijn. Maar tegelijkertijd was dit de enige bus die ik zou kunnen pakken. Dus als mijn fiets kapot is, dan zou ik dus moeten lopen. Of als ik te ziek ben om de fietsen, dan kan ik mij überhaupt niet vervoeren. Het deed me denken, en ik nam dus gewoon de bus als dat noodzakelijk was. Vanaf dat moment vond ik het een bizar idee eigenlijk om te denken dat je met een kleine geïsoleerde verzameling individuen op vrijwillige ongecontroleerde basis met een boycot en oproepen tot sancties iets voor elkaar zou kunnen krijgen.

Bij de IS bepleit ik al langer voor meer historisch zelfbewustzijn, laat dit een start zijn van wat ik daar zelf geschreven aan bijdraag. In Internationaal Socialisme 16 uit 1990 vond ik een bijzonder interessant artikel dat beargumenteerd dat een campagne à la BDS onzinnig is. Ik wil niet zeggen dat ik het met alles eens ben uit het artikel: sommige dingen zijn wel erg rechtlijnig of zelfs verkeerd beargumenteerd. Desalniettemin denk ik dat dit artikel krachtige argumenten geeft tegen BDS. Het is een lang stuk over Zuid-Afrika en solidariteitsacties met de anti-apartheidsbeweging.

Wil je het goed kunnen plaatsen in de actiecultuur, IS-cultuur en politieke omstandigheden van de tijd, lees dan het artikel in zijn geheel. Heb je de aandachtsspanne van een goudvis/internetter, ga dan meteen door naar de conclusie.

---

Kort geleden is in Zuid-Afrika de noodtoestand opgeheven. Een aantal maanden geleden werd het ANC gelegaliseerd, en werd Nelson Mandela vrij gelaten. Betekent dit dat het einde van de apartheid in zich is? En wat voor akties moeten we in Nederland voeren?

Solidariteitsakties in Nederland

Nog steeds apartheid.

De legalisering van het ANC en de vrijlating van Nelson Mandela, en het opheffen van de noodtoestand zijn kleine vooruitgangen. Maar de lonen van zwarte arbeiders zijn nog steeds erbarmelijk veel lager dan de lonen van blanken. De bazen proberen nog steeds de lonen zo laag mogelijk te houden, om de winstvoet niet te laten dalen. Verder blijft het voor de Klerk (toenmalige president van Zuid-Afrika – RL) en konsorten belangrijk om “het gunstige investeringsklimaat” in Zuid-Afrika te handhaven. Dat wil zeggen: lage loonkosten en weinig kans op “verliezen gevende” stakingen en opstanden. Het apartheidssysteem biedt deze voorwaarden.

Nog steeds hebben de blanken privileges en betere opleidingsmogelijkheden. Blanken hebben veel hogere lonen, ook als ze hetzelfde werk doen als zwarte arbeiders. Iedere blanke heeft een eigen zwembad, en dit terwijl in zwarte woonoorden, waar duizenden mensen op elkaar gepakt leven, vaak maar enkele tientallen waterpunten zijn.

Het is onwaarschijnlijk, dat de blanken zonder enige tegenstand van deze privileges afstand zouden doen. Nog onwaarschijnlijker is het, dat bedrijven in de toekomst loonsverhogingen zouden gaan doorvoeren, in een tijd dat de Zuid-Afrikaanse ekonomie in krisis verkeert, en de bazen juist de lonen zo laag mogelijk willen houden om zo veel mogelijk de winsten hoog te houden.

De zwarte arbeidersklasse zal de strijd voor betere levensomstandigheden moeten voortzetten, en kan niets verwachten van de Klerk. Die maatregelen, die de afgelopen tijd genomen zijn in Zuid-Afrika betekenen voor de leefomstandigheden van zwarte arbeiders minder dan hier in Nederland gesuggereerd wordt. Hun funktie is meer propagandisties naar het buitenland toe, dan dat de Klerk zich werkelijk bekommert om de leefomstandigheden van zwarte arbeiders.

Twee voorbeelden die dit illustreren zijn de volgende maatregelen: apartheid in de gezondheidszorg wordt opgeheven en het toestaan van gemengde huwelijken (dit was wel 5 jaar geleden, maar het is toch in dit verband erg illustratief). Een paar weken geleden hoorden we dat de staatsziekenhuizen tegenwoordig ook toegankelijk zijn voor zwarten. De meeste blanken gaan echter allang niet meer naar staatsziekenhuizen, maar geven voorkeur aan dure priveklinieken, die zwarten nooit kunnen betalen. Nu krijg je de volgende situatie: dure, en goede zorg kan je alleen maar krijgen in de priveklinieken, en zwarten moeten het doen met minimale gezondheidszorg, wat precies voldoende is om hun weer op te lappen voor de arbeidsmarkt. Er is dus hiermee totaal géén einde aan de apartheid in de gezondheidszorg.

Een ander voorbeeld is het toelaten van gemengde huwelijken. Wat hebben zwarten daaraan, als ze weggerukt worden van hun gezinnen, honderdvijftig kilometer van hun woonplaats moeten werken, en als echtgenoten elkaar maar drie weken in een jaar kunnen zien? Het gemengde huwelijk is dan echt iets waar veel zwarten op zitten te wachten.

Wat kunnen we zeggen over de legalisering van het ANC? Hier zitten twee kanten aan. Ten eerste: de Klerk wil het ANV in een onderhandelingspositie dwingen. De afgelopen jaren werd het de Klerk te heet onder de voeten, er waren veel demonstraties, en de ekonomiese situatie in Zuid-Afrika gaat sterk bergafwaarts. Op de kwestie: ANC en onderhandelingen is Peter Storm al uitgebreid ingegaan in zijn artikel (eerder deze krant – RL) over het boek van Alex Callinicos.

Over de ekonomiese situatie valt wel meer te zeggen. De Zuid-Afrikaanse ekonomie verkeert in krisis, niet alleen omdat ze wordt meegesleurd in de krisis van het kapitalisme op wereldschaal, maar vooral omdat de de [sic] ekonomie flink getroffen wordt door stakingen, sankties en boykots. En dat is de tweede kant aan de legalisering van het ANC, en de andere maatregelen: Zuid-Afrika probeert uit het ekonomiese isolement te breken, en probeert de westerse regeringen over te halen hun sankties te beëindigen.

Dat is dus de propagandistiese funktie van de maatregelen: naar buiten toe wordt een beeld gewekt van een “Zuid-Afrika dat eindelijk de de apartheid afschaft, nu zijn sankties niet meer nodig”. Dat is ook de reden van de bezoeken van de Klerk aan westerse regeringen. Maar we hebben gezien dat er van apartheid nog steeds sprake is in Zuid-Afrika. het is dus belangrijk dat de sankties gehandhaafd worden. Er is natuurlijk wel een belangrijk pluspunt aan de legalisering van het ANC en andere verzetsorganisaties: het is gemakkelijker om nu te werken dan in illegaliteit. Nu de bewegingen openlijk kunnen funktioneren, is er iets meer ruimte gekomen om door te gaan met de strijd voor betere leefomstandigheden en tegen de onderdrukking. Het is belangrijk dat we de akties van Zuid-Afrikaanse zwarte arbeiders steunen met solidariteitsakties in Nederland. We hebben gezien dat het van het grootste belang is, de sankties en boykots te handhaven. Maar wat kunnen we hier in Nederland doen, om effektieve sankties te bereiken? Wat voor akties moeten er gevoerd worden, en wat zijn de mogelijkheden voor de solidariteitsbeweging in de toekomst?

De burgerlijke staat en sankties

Van een aantal landen, ook in Nederland, hebben de regeringen in de afgelopen jaren sankties tegen Zuid-Afrika afgekondigd. Maar kunnen we op de burgerlijke staat vertrouwen? Kan de staat werkelijk garanderen dat sankties nageleefd worden? De multinationals, die zich in Zuid-Afrika vestigen, hebben vestigingen over heel de wereld. Via allerlei andere landen kunnen sanktiewetten in Nederland dus heel gemakkelijk door deze multinationals ontdoken worden. Een sanktiewet in Nederland vormt nauwelijks een belemmering voor hun om toch te leveren aan Zuid-Afrika, of om zich er toch te vestigen, wat dan ook nog vaak onder een andere naam kan. De internationale handel en wandel van grote bedrijven is voor de regering vaak moeilijk te kontroleren. Neem bijvoorbeeld de Shell: tijdens het olie-embargo kwam Zuid-Afrika toch nog gewoon aan olie. Deze olie werd door de Shell geleverd, waarbij het bedrijf enorme winst boekte. Of de KLM: Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen mogen niet meer op Johannesburg vliegen, dus neemt de KLM bijzonder graag die taak over. Het zal niemand verbazen dat de KLM hierbij enorme winsten maakt.

Ten eerste is het dus moeilijk te kontroleren of sanktiewetten werkelijk nageleefd worden, ten tweede kunnen we ook niet al te veel van de staat verwachten wanneer ze wèl op de hoogte is van het feit, dat bedrijven deze wetten overtreden. IN 1987 werd het wapenembargo tegen Zuid-Afrika omzeild door bedrijven als Philips, Eurometaal, v. Ommeren en Space Capital. De regering was hiervan op de hoogte, maar haar kommentaar was als volgt: “het paste de regering niet om tegen bedrijven op te treden”. Nee natuurlijk niet! Ze is er toch om de belangen van de bazen te verdedigen? De staat zal er alleen op letten of wetten die de heersende klasse beschermen, nageleefd worden. Een derde kwestie is het feit dat de belangen van de staat en het bedrijfsleven dezelfde zijn. Het is van belang voor “de Nederlandse ekonomie” dat de bedrijven in Nederland winst maken. Verder worden belangrijke posities in staatsorganen, zoals kamerlidmaatschap, lidmaatschap van allerlei invloedrijke adviesorganen voor het grootste deel bekleed door figuren uit de top van het bedrijfsleven. Deze mensen bekleden vaak meerdere funkties tegelijk: ze bekleden hoge posities bij meerdere bedrijven tegelijk, bij banken, in staatsorganen. Ook is de staat zelf direkt aandeelhouder bij bedrijven, steekt er enorm veel geld in en deelt de bedrijven met anderen. Zo is de staat bijvoorbeeld voor de helft eigenaar van de NAM, een aardgasbedrijf, de andere helft is in handel van Shell. Zie hier dus de gemeenschappelijke belangen. Hetzelfde verhaal geldt voor legio andere bedrijven, zoals de KLM, NS, Hoogovens, en de Gasunie, waarbij het eigendom wordt gedeeld met de AMRObank.

Als we kijken naar de Raad van state, zien we ook dat voor veel mensen het lidmaatschap ervan wordt gekombineerd met een aantal kommissariaten en lidmaatschap van in veel gevallen het CDA. Dit is bijvoorbeeld het geval bij twee topfunktionarissen van Aegon. Een ander voorbeeld is de ex-voorzitter van de bazenklup VNO, van Veen, die tevens lid is van de Raad van State, en kommissariaten gekleedt bij Akzo en Nationale Nederlanden. Dit maakt duidelijk hoe sterk de belangen van de staat en de kapitalisten met elkaar verstrengeld zijn. En ten vierde duurt het enorm lang om sankties te bereiken via de staat. Eerst moet een wetsontwerp gemaakt worden, wat dan tientallen keren gewijzigd en besproken moet worden, dan worden er wekenlange debatten gevoerd en uitgesteld, dit alles kan jaren in beslag nemen. Terwijl een aktie een bedrijf in de Rotterdamse haven bijvoorbeeld, om een kolentransport uit Zuid-Afrika te boykotten, binnen aanzienlijk kortere tijd kan worden georganiseerd.

Burgerlijke partijen en sankties

We zien dus, dat we van de staat geen al te hoge verwachtingen hoeven te koesteren. Maar hoe zit dat met links-reformistische partijen zoals de PvdA en Groen Links? Zoals te verwachten valt gezien de verwevenheid van de staat en het bedrijfsleven, kunnen deze partijen alleen veranderingen doorvoeren zolang die niet te koste gaan van de winsten van het bedrijfsleven. En bij alle sankties is dit het geval. Veranderingen kunnen wel doorgevoerd worden zolang de druk van onderop erg groot is. In feite heb je dan de situatie dat akties van onderaf gevoerd kunnen worden, in de bedrijven, en daarbij de PvdA en Groen Links er achteraan hobbelen, of in sommige gevallen zelfs de akties zullen proberen te beëindigen.

Het volgende voorbeeld illustreert duidelijk de rol van de PvdA in de gemeenteraad in Rotterdam. De RUM, vakbond van mijnwerkers in Zuid-Afrika, vraagt om het instellen van een internationale kolenboykot. In Rotterdam heeft de PvdA in haar verkiezingsprogramma staan: “De Rotterdamse haven mag niet worden misbruikt voor de invoer van produkten uit Zuid-Afrika (met name kolen en fruit). De Gemeente wendt al haar middelen aan zulks ook buiten haar direkte zeggenschap te bevorderen”. In 1988 verleent de PvdA het overslagbedrijf Swartouw een lening voor de aanleg van een nieuwe steenkolen terminal anti-apartheidorganisaties dringen er bij de PvdA op aan aan de lening de voorwaarde te verbinden geen kolen uit Zuid-Afrika bij de nieuwe terminal over te slaan.

De PvdA blijkt echter óf de inhoud van haar verkiezingsprogramma, óf “al haar middelen” óf beide ineens vergeten te zijn, en legt Swartouw geen strobreed in de weg bij de overslag van kolen uit Zuid-Afrika. Hierbij stonden de ekonomiese belangen van de gemeente Rotterdam, namelijk de opbrengsten van de Rotterdamse haven centraal. Ook de PvdA moet, omdat ze in de gemeenteraad zit en hierin wil blijven, hiervan koncessies doen. Hier is duidelijk te zien waar reformisme toe leidt: hervormingen? Prima! het moet alleen niet ten koste gaan van het kapitaal.

Vertrouw op eigen kracht.

Bij het bovenstaande voorbeeld was er veel meer bereikt als er een aktie bij het bedrijf Swartouw was geweest waarbij arbeiders zelf kolen uit Zuid-Afrika weigeren over te slaan. De werkvloer is dan ook de plaats, waar arbeiders de macht hebben het werk stil te leggen, en zo de produktie van wapens voor Zuid-Afrika kunnen stilleggen, of kolentransporten van Zuid-Afrika kunnen tegenhouden, of sanktiemaatregelen van bedrijven kunnen afdwingen. Begin jaren 70 waren de vakbonden ruimschoots betrokken bij solidariteitsakties. In 1975 wees de regering een projekt om kernreaktoren (die gebruikt worden voor de opbouw van een Zuid-Afrikaanse atoommacht) te leveren niet af. In een vroeg stadium deelden de vakbondskaders in het Rotterdamse bedrijf Nucleair mee dat de arbeiders weigerden aan het projekt mee te werken. Uiteindelijk werd in 1976 het projekt overgeheveld naar Frankrijk. Een ander voorbeeld is de kwestie bij Hoogovens-Estel in 1974: Hoogovens zouden gaan deelnemen in een fabriek voor halffabrikaten in Saldanha (Zuid-Afrika), waar een giganties projekt liep voor de bouw van een haven, scheepswerf en dergelijke. De bedrijfslevengroep van de Industriebond NVV (voorloper FNV) was zeer verontwaardigd: vanwege het karakter van het projekt, de steun die ermee werd verleend aan het apartheidsregiem, en vanwege de werkgelegenheid die bedreigd werd. In een motie werd opgemerkt, dat dit weer een duidelijk voorbeeld was van de manier waarop de bazen, zonder medeweten van arbeiders hun investeringsbesluiten nemen. De investering in Saldanha werd dan ook afgewezen, zolang in Zuid-Afrika nog apartheid was.

Januari 1975 werd een forumavond belegd door Estel, waarin uit de doeken werd gedaan door de bazen waarom het bedrijf in Zuid-Afrika wilde investeren. Hier kwamen zo’n duizend arbeiders naar toe. Ze gebruikten twee argumenten: de moeilijke grondstoffensituatie waarin het bedrijf verkeerde (tekort aan ijzererts), en ten tweede zeiden de bazen dat “ze ook wel moeite hadden met het apartheidssysteem, maar dat ze door een sociale paragraaf in te lassen zelf wel de apartheidsproblemen op kon lossen”. De arbeiders lieten zich geen zand in de ogen strooien: ze antwoordden dat ten eerste ijzererts de meest voorkomende grondstof ter wereld is, en dat Estel dus niet in Zuid-Afrika hoeft te zitten om aan deze grondstof te komen, en ten tweede zagen ze dat het naleven van de “sociale paragraaf” volkomen onkontroleerbaar was, een smoes om de investeringsplannen doorgedrukt te krijgen.

Taken van de solidariteitsbeweging in deze periode

De jaren tachtig werden gekenmerkt door neergang in de klassenstrijd. Grote vakbondsakties zoals in de jaren ’70 kwamen niet meer zo van de grond. In deze periode is men gaan zoeken naar andere vormen van strijd, en is de rol van vakbonden en strijd in bedrijven bij de solidariteitsbeweging sterk naar de achtergrond verdreven. Een van de akties die werd georganiseerd is de konsumentenboykot. Deze aktie heeft zich echter nooit massaal uitgebreid, meer mensen bij de solidariteitsbeweging betrokken, radikale vormen aangenomen, en heeft ook geen konkrete belangrijke resultaten binnen gehaald. Er zijn een aantal redenen waarom deze aktievorm uiteindelijk niet suksesvol is: ten eerste is het heel moeilijk om deze strijd, die op individuele basis gevoerd wordt, jaren lang in je eentje vol te houden. Mensen leren in al die tijd niet dat je met strijd kunt winnen. Ze hebben niet het gevoel deel uit te maken van een grote, machtige beweging, maar hebben misschien in al die tijd maar enkele mensen uit hun kennissenkring ertoe kunnen overhalen eens een keertje geen Shell te tanken. Op de lange duur werkt dit enorm demoraliserend.

Verder geven de mensen die intensief voor deze aktievorm propaganda voeren, vak blijkt van een tamelijk elitaire levensvisie: een groep verlicht, verantwoordelijke intellektuelen realiseren zich al jaren dat ze geen produkten uit Zuid-Afrika moeten kopen. Iedereen die dit nog niet doet, houdt volgens hun het apartheidssysteem in stand. Het gaat uit van de volledig moralistiese idee dat konsumenten de schuld zijn aan het apartheidssysteem. Het komt overeen met ideeen die veel mensen hebben over de derde wereld: er wordt van uit gegaan dat de arbeiders in Nederland profiteren van de uitbuiting in de derde wereld. Ik wist niet dat arbeiders in Nederland profiteerden van het feit, dat de Shell winst maakt? Zien ze daar iets van terug, ja, alleen herhaalde bezuinigingen om het winst maken door de Shell en de andere kapitalisten te blijven garanderen. Ga aan een bijstandsmoeder, die enorm moet puzzelen om de eindjes aan elkaar te knopen, haar kinderen niet normaal, gezond te eten kan geven en geen kleren kan kopen, vertellen dat ze loopt te profiteren?! Op deze manier kun je geen grote groepen nieuwe mensen bij de strijd betrekken. Je kunt ze alleen ertoe bekeren.

Ten derde gaat deze theorie er volledig aan voorbij hoe mensen hun ideeën veranderen: mensen hun ideeën veranderen door strijd. Tijdens een kollektieve aktie, waarbij ze het werk neerleggen, zien ze dat ze macht hebben. Ze zien dat hun aktie kan werken. Ze weten dat ze niet de enige zijn de “hele aparte” ideeën heeft, maar dat ze deel uit maken van een kollektief, dat boos is en aktie wil voeren. Zien dat een aktie werkt, dat ze macht uit kunnen oefenen. Dat ze met velen zijn. Ze leren tijdens de strijd wat er fout is gegaan, en wat goed, en hoe je de strijd kunt voortzetten. Bij iedere aktie die arbeiders kunnen volhouden en die ze winnen, groeit het politieke zelfvertrouwen. Dat krijgen ze nooit wanneer ze in hun eentje een aktie jaren lang moeten voeren die niets opbrengt. En als laatste komt daar nog bij, dat het deel van de totale Zuid-Afrikaanse produkten, en produkten van bedrijven die in Zuid-Afrika zitten, dat voor konsumptie bedoeld is, zeer klein is. Ook in die zin is een aktie in de bedrijven veel effektiever. Het idee van de konsumentenboykots is overigens niet uit de lucht gegrepen. In port Elizabeth in Zuid-Afrika zijn een aantal keren een sukselvolle konsumentenboykots geweest. In zwarte woonoorden hielden mensen soms een weekend lang een totale boykot van de blanke middenstand. Met deze akties werden grote groepen mensen tegelijk op de been gebracht. Maar kun je, omdat het in Zuid-Afrika sukselvol is geweest, deze aktievorm gewoon overplanten naar Nederland? Er zijn nogal wat verschillen tussen de situatie in Zuid-Afrika en Nederland. het is in Zuid-Afrika een aktie die plaats vindt naast de akties in bedrijven. De mensen hebben daar dus ervaring van kollektieve strijd. De mensen in de zwarte woonoorden leven veel meer in dezelfde situatie dan zoals mensen in Nederland leven. Niet alleen in bedrijven, maar ook in de zwarte woonoorden vormen de zwarten veel meer een kollektief dan de mensen in Nederland, die veel meer individueel, in hun eigen huizen leven. Verder is een boykot tegen een groep winkels veel makkelijker te organiseren, dan een boykot tegen een aantal produkten uit vele winkels. Dit laatste is niet te kontroleren: je zou dan bij iedere kassa in Nederland iemand moeten neerzetten, terwijl er niet eens zoveel mensen op de been te krijgen zijn om zo’n boykotactie te organiseren. Bij een boykot tegen een aantal winkels kan je een picketline houden, of een demonstratie waardoor juist het kollektieve aspekt, wat de aktie sterk maakt, zo duidelijk naar voren komt. Groepen mensen kunnen zich dan aansluiten, en de aktie wordt uitgebreid en wordt een sukses. Steeds meer mensen worden zo betrokken in de strijd tegen apartheid. Verder wordt zo’n aktie slechts een paar dagen gevoerd, en niet jaren achtereen. Het leidt zo niet tot demoralisatie.

Een andere aktievorm is het doorknippen van slangen en andere vernielingen aanbrengen. Hoewel ik iedere schade die wordt toegebracht aan Shell en konsorten toejuich, is ook dit geen aktie die uiteindelijk effectief zou zijn. Op deze manier krijgen arbeiders het idee dat ze zelf niet hoeven te doen, er is een klein groepje heldhaftige mensen die alles wel doet. Deze aktie zal nooit massaal worden. De drempel om mee te gaan doen is veel te groot, plaats en datum zijn altijd een groot geheim (wat ook moet om oppakken te voorkomen) waardoor je nooit massa’s ervoor kunt mobiliseren. Verder wordt zo’n groep iedere keer belast met arrestaties en politieoptreden waardoor ze weer een tijdje niets kunnen ondernemen, laat staan de groep kunnen uitbreiden. Ook dit is dus weer de aktie waar een zeer lange adem voor nodig is, zonder dat er iets uit komt. Ook dit demoraliseert mensen alleen maar.

Maar wat dan wel Het nivo van strijd is nu niet zo hoog als het in de jaren 70 was. Grote vakbondsakties zullen nu minder gauw van de grond komen dan nu. Maar dat betekent niet, dat we dan de arbeidersklasse zonder meer kunnen afschrijven, en dat we relatief veel energie moeten gaan besteden aan akties die weinig opleveren, zoals konsumenten boykots en kleinschalig individueel terrorisme. Uiteindelijk ligt de macht bij de arbeidersklasse. Zij moeten de boykots van kolentransporten in de haven uitvoeren, zij hebben de macht een sanktiebeleid van bedrijven af te dwingen. Door het werk stil te leggen verhinderen arbeiders dat de bazen winst maken, waardoor de bazen hun konkurrentie bedreigd. En de arbeidersklasse begint nu weer van zich te laten horen: zie het artikel over stakingen elders in dit blad. Het is belangrijk zo veel mogelijk mensen te betrekken bij de akties tegen apartheid, zodat mensen zien dat ze deel uit maken van een kollektief dat kan winnen. We moeten juist alle energie die we hebben, gebruik om op grote schaal te mobiliseren voor demonstraties, manifestaties, voor de akties op 15 en 16 juni. En we moeten steeds de vakbondskaders bij de akties betrekken. Ook in de solidariteitsstrijd voor de zwarte arbeidersklasse in Zuid-Afrika geldt: Vertrouw op eigen kracht!

Petra Metzger